Έχω και άλλες φορές γράψει και τονίσει ότι η πόλις των Ερμιονέων της Κλασσικής έως και Ρωμαϊκής Εποχής, αυτή η περίλαμπρη πόλις που την γνωρίζουμε από τον Παυσανία, βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον σημερινό οικισμό. Αν ένα κομμάτι της ιστορίας της έρχεται στο φως, αυτό συμβαίνει μετά από σωστικές ανασκαφές σε οικόπεδα προς οικοδόμηση, σπάνια πλέον.
Αλλά όπου υπάρχουν δρόμοι, πλατείες και παραλίες, τα ερείπια της αρχαίας Ερμιόνης είναι στη θέση τους. Άρα ανασκάπτοντας αυτούς τους χώρους, όταν δίνεται η ευκαιρία, είναι ο μόνος τρόπος να χαρτογραφηθεί η αρχαία μας πόλις, ίσως να εντοπιστούν οι αρχαίοι ναοί της και τα δημόσια κτήρια.
Τώρα σηκώνετε το πλακόστρωτο στα Μαντράκια, αύριο θα ξηλώσετε το τσιμέντο και τις πίσσες από σοκάκια και δρόμους για να κάνετε σωστά πλακόστρωτα, και καλώς πράττετε. Είναι ιστορική ευκαιρία να γίνουν συγχρόνως και σωστικές ανασκαφές.
Να υπενθυμίσω ότι όταν σκάφτηκε η παραλία των Μαντρακιών για να περάσει ο αγωγός λυμάτων υπήρχε επιτήρηση και υποχρέωση να ειδοποιηθεί η Αρχαιολογική υπηρεσία αν εμφανιζόταν σημάδι αρχαίο. Δεν ειδοποιήθηκε για τίποτα.
Και όμως το χαντάκι για τον αγωγό ακριβώς μπροστά από το αντλιοστάσιο των λυμάτων στα Μαντράκια, δηλαδή μπροστά από το πλακόστρωτο που τώρα σηκώνετε τις πλάκες, πέρασε δίπλα από ένα τεράστιο κτιστό βάθρο επενδεδυμένο με μεγάλες πλάκες μαρμάρινες. Δεν ειδοποιήθηκε η αρχαιολογική υπηρεσία. Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το βάθρο που έφερε το άγαλμα του Διονύσου, ή του Ποσειδώνα.
Μην κάνετε το ίδιο λάθος.
Και στον Πειραιά λόγω Τραμ και Μετρό ξηλώθηκαν πλατείες και πεζοδρόμια, αλλά έγιναν συστηματικές ανασκαφές, προστατεύτηκαν τα αρχαία που δεν μπορούσαν να μετακινηθούν, στρώθηκαν οι δρόμοι κανονικά, και σήμερα ο Πειραιάς καμαρώνει για τα ευρήματα που κοσμούν τον σταθμό του Μετρό.
Μη βλέπετε μόνο τις πλάκες, προσηλωθείτε στην ιστορία του τόπου.
Βασίλης Γκάτσος
