«Κολλυβάδες»
Του Γιάννη Λακούτση
«Ήτο Παρασκευή της
Α’ εβδομάδος των
Νηστειών, η προτεραία
του Αγίου Θεοδώρου.
Την πρωίαν εκείνην,
εις την λειτουργίαν
των Προηγιασμένων προσεφέρετο
αφθονία κολλύβων εις
τους ναούς. Τα
προσφερόμενα κόλλυβα ήσαν
όχι μόνον « πεθαμένα
κόλλυβα», εις μνήνην
των νεκρών, αλλά
και εορτάσιμα κόλλυβα,
προς τιμήν του
Αγίου Θεοδώρου. Ψυχοσάββατον
δεν είναι η
ημέρα, αλλά μόνον
Σάββατον σαρακοστιανόν, καθ’
όλα δε τα
Σάββατα εν γένει
γίνονται μνείαι νεκρών,
μετά κολλύβων. Προσέτι
δεν είναι η
μνήμη των «Αγίων
Θεοδώρων», αλλά μόνον του
Αγίου Θεοδώρου του
Τήρωνος, και όχι
πάλιν η μνήμη
αυτού, ήτις τελείται
κατά την 17ην Φεβρουαρίου,
όπως η του
Αγίου Θεοδώρου του
Στρατηλάτου τη 8
του αυτού, αλλά
μόνον «Ανάμνησιςτου δια
κολλύβων γενομένου θαύματος
παρά του Αγίου
Μεγαλομάρτυρος θεοδώρου του
Τήρωνος», ότε ο
ασεβής τύρανος Ιουλιανός
ο παραβάτης ηθέλησε
να μολύνη τους
Χριστιανούς, κατά την
πρώτην εβδομάδα των
νηστειών, δια των
ειδωλοθύτων, εμφανισθείς δε
ο Άγιος εις
τον επίσκοπον, παρήγγειλε
να δώση κόλλυβα
εις τους πιστούς
να φάγουν, εξηγήσας
άμα τι είναι
τα κόλλυβα. Εις
τας μνήμας όλων
των Αγίων προσφέρονται
κόλλυβα τιμητικά, εορτάσιμα,
εξαιρέτως δε κατά
την εορτήν ταύτην
του Αγίου Θεοδώρου,
εις ανάμνησιν του
θαύματος. Τα κόλλυβα
δε ταύτα είχον
και θαυματουργόν ιδιότητα
δια τας κόρας
του λαού. Εάν
είχε πίστιν εις
τον Θεόν και
ευλάβειαν εις τον
Άγιον. Ήρκει πάσα
κόρη να λάβη
μίαν δράκα εξ
αυτών των αγίων
κολλύβων και την
νύκτα της Παρασκευής
προς το Σάββατον
να τα βάλη
υποκάτω εις το
προσκέφαλόν της, δια να ίδη
καθ’ ύπνον και ολοφάνερα
τον μέλλοντα ευτυχή
σύζυγόν της. Ο
Άγιος μάρτυς Θεόδωρος
εθεωρείτο ανέκαθεν ως
ο ευρετής των
απολωλότων και ο
αποκαλυπτής των κρυφίων…».
( «Άγια και πεθαμένα»
Παπαδιαμάντη, Άπαντα).
Κάποια ημέρα του
1754, τη γαλήνη
της Μοναχικής Πολιτείας
του Αγίου Όρους,
τάραξε ένα από
τα μεγαλύτερα