«Ιδιωτικοποιήστε τα πάντα»
Του Γιάννη Λακούτση
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων στην Ελλάδα, ξεκίνησε στην αρχή της δεκαετίας του 1990. Από τότε μέχρι σήμερα σχεδόν τα πάντα έχουν ιδιωτικοποιηθεί. Λιμάνια, μαρίνες, αεροδρόμια, τηλεπικοινωνίες, οδικοί άξονες, και τώρα με τον ΕΛΤΑ και οι επικοινωνίες. Το επόμενο βήμα θα είναι να περάσει και το νερό στους ιδιώτες. Με άλλοθι τη λειψυδρία πρόκειται να μεταφερθούν κρίσιμες υποδομές νερού σε μεγάλα επενδυτικά συμφέροντα. Το νερό από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται βήμα-βήμα σε πεδίο κερδοσκοπίας. Τι απομένει; Η φύση. Στις 4 Νοεμβρίου του 2008, με αφορμή τις πυρκαγιές εκείνης της περιόδου, δημοσιεύεται στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ ένα άρθρο/ πρόταση περί ιδιωτικοποίησης της φύσης. Μια πρόταση του καθηγητή Κοινωνιολογίας, Κ.Τσουκαλά, από τους πιο φανατικούς θεωρητικούς του «εκσυγχρονισμού» της περιόδου 1996-2004, και αργότερα ευρωβουλευτή της ΚυβέρνησηςΤσίπρα. Μερικά αποσπάσματα από τη «ρηξικέλευθη» αυτή πρόταση: [Η καθολική ιδιωτικοποίηση της φύσης είναι λοιπόν η μόνη μέθοδος που θα μας σώσει από το αδιέξοδο… Με πολλή συντομία λοιπόν θα αναπτύξω μια σειρά από καταπελτώδεις, νομίζω, συλλογισμούς, έναντι των οποίων δεν χωρεί ούτε απάντηση ούτε αντεπιχειρηματολογία.«Δημόσια αγαθά» για ποιους; Είναι πια καιρός να συνειδητοποιήσουμε πως η φύση, η θάλασσα, τα νερά και τα δάση δεν αποτελούν αυτό που κάκιστα και καταχρηστικά έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε «δημόσια αγαθά». Αυτά δηλαδή που υποτίθεται «ανήκουν» σε όλους από κοινού, αλήθεια ποιος τους τα έδωσε και τι θα πει «όλοι»; και αυτά τα οποία κατ’ επέκτασιν γεννούν στον καθένα το κακώς νοούμενο «δικαίωμα» να απολαμβάνει ελευθέρως και κατά βούλησιν δίχως να δίνειλογαριασμό σε κανέναν άλλο. Πέραν του εγγενώς παραλόγου αυτής της άποψης που αναμασά παρωχημένες σοσιαλίζουσες ανοησίες, οι εφαρμογές της είναι εντελώς
αντιπαραγωγικές. Η πείρα των τελευταίων δεκαετιών αλλά και η απλή λογική μας λένε ότι για να εκτιμηθεί ένα οποιοδήποτε αγαθό, και για να υπάρχουν κίνητρα για την ορθή και οικονομική του χρήση, η πρόσβαση σε αυτό θα πρέπει να εξαρτάται από κάποια θυσία του ατόμου, έστω από μια οικονομική αντικαταβολή. Όποιος θέλει να απολαμβάνει μια βόλτα στο δάσος, να αναπνέει τον καθαρό αέρα των δρυμών ή να κάνει μπάνιο στο διάφανο νερό της θάλασσας, δεν θα πρέπει να έχει αντίρρηση να πληρώνει ένα συμβολικό ποσό για να εξασφαλίζει την ευχαρίστησή του, αλλά και για να μπορεί να γνωρίζει ότι και όσοι «άλλοι» επιλέξουν παρόμοιες μορφές ηδονής, χαράς και αναψυχής επιδεικνύουν την ίδια ορθολογική στάση και σέβονται επομένως το αγαθό που απολαμβάνουν. Η κοινότητα των φυσιολατρών θα είναι πολύ πιο συνειδητή αν συγκροτείται από τα επιλεγμένα άτομα που «αγοράζουν» το αντικείμενο της επιθυμίας τους. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η απόλαυση είναι σαν την ψυχανάλυση: όποιος δεν πληρώσει, καταστρέφει τη διαδικασία στην οποία εισέρχεται. Είναι βέβαια αλήθεια ότι είναι τεχνικά δύσκολο, τουλάχιστον υπό τις σημερινές συνθήκες, να αποκλείσουμε τους (δυστυχώς πανταχού παρόντες) τσαμπατζήδες από την απόλαυση της φύσης. Η περίφραξη είναι μεν αναγκαία αλλά δεν επαρκεί… Θα ήταν ίσως δυνατόν το Δημόσιο να συμβάλει με χαμηλότοκα δάνεια στη χρηματοδότηση μεγάλων τοίχων, φραγμάτων ή αεροφρακτώνπου θα περιορίζουν τη θέα ή την αύρα που έρχεται από μακριά…].Μετά από όλα αυτά, θυμήθηκα το οργισμένο ποίημα του Πορτογάλου λογοτέχνη ΖοζέΣαραμάγκου, το οποίο περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Cadernos de Lanzarote» (Τετράδια του Λανθαρότε). Ο Σαραμάγκου(1919-2010),τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε αυτοεξόριστος στο νησί Λανθαρότε, στα Κανάρια νησιά. Ένα από τα τελευταία βιβλία του ήταν και τα «Τετράδια του Λανθαρότε». Ο Σαραμάγκου, πληροφορήθηκε από ένα άρθρο με τίτλο «Η τρέλα των ιδιωτικοποιήσεων του Φουτζιμόρι», μιας εφημερίδας του Περού, (Clarin Αυγ.1994), στο οποίο άρθρο αυτό γινόταν γνωστό ότι στο Περουβιανό κοινοβούλιο επρόκειτο να εισαχθεί προς ψήφιση ένας νέος νόμος, ο οποίος θα έδινε τη δυνατότητα εκχώρησης της εξερεύνησης των αρχαιολογικών περιοχών του Μάτσου-Πίτσου και της αρχαίας πόλης των Ινκας, Τσαν-Τσαν σε ιδιωτικές εταιρείες. Αυτό ήταν. Άστραψε και βρόντηξε ο συγγραφέας. Η πένα πήρε φωτιά και να το αποτέλεσμα:
Ιδιωτικοποιήστε το Μάτσου Πίτσου,/ Ιδιωτικοποιήστε το Τσαν Τσαν,/ ιδιωτικοποιήστε την Καπέλα Σιξτίνα,/ ιδιωτικοποιήστε τον Παρθενώνα…/ ιδιωτικοποιήστε τα πάντα,/ ιδιωτικοποιήστε τη θάλασσα και τον ουρανό,/ ιδιωτικοποιήστε το νερό και τον αέρα,/ ιδιωτικοποιήστε τη Δικαιοσύνη και τον Νόμο,/ ιδιωτικοποιήστε το περαστικό σύννεφο,/ ιδιωτικοποιήστε το όνειρο, ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά./ Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων,/ ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη,/ παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρείες του ιδιωτικού τομέα,/ με διεθνή διαγωνισμό./ Διότι εκεί βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου…/ Και μιας που το συζητάμε,/ ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε, και την πόρνη που τα γέννησε όλα αυτά.
