Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021

Βαρδιάνος στα σπόρκα.


Βαρδιάνος στα σπόρκα.

Του Γιάννη Λακούτση

« Βαρδιάνος στα σπόρκα. Είνε ο τίτλος του νέου έργου του συνεργάτου της Ακροπόλεως, κ. Αλεξ. Παπαδιαμάντη, το οποίον από αύριον αρχίζομεν δημοσιεύσεις», γράφει η εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ στις 13 Αυγούστου του 1893 και συνεχίζει: « Οφείλομεν να σημειώσωμεν το επίκαιρον του νέου του μυθιστορήματος. Πρόκειται περί χολερικών αναμνήσεων. Αλλά μακράν πας φόβος. Εις τον Βαρδιάνον δεν εκτυλίσσονται στυγναί και απαίσιαι εικόνες τόπων ερημουμένων υπό της χολέρας. Δεν προβάλλει εις την ιστορίαν αυτήν η απελπισία και το πένθος της χολέρας, άτινα γεννούν και φόβον πολλάκις εις τους αναγνώστας, εν εποχή καθ’ ην αγωνιζόμεθα πώς να αποφύγομεν την αχόρταγον νόσον. Ο Βαρδιάνος  δεν  είναι συρραφή απελπιστικών εικόνων, είνε διήγημα, έχον μεν βάσιν χολερικάς αναμνήσεις, αλλ’ εξεικονιζομένας υπό του τερπνού και ευθύμου καλάμου του συγγραφέως… Εν τω όλω του το νέον διήγημα θα κατακτήση, είμεθα βέβαιοι, τους αναγνώστας του, και καθ’ ας ημέρας δεν λείπει ο λόγος περί χολέρας, ο Βαρδιάνος θα αποτελέση εύθυμον αντίρροπον κατά του φόβου και της λύπης ην γεννά η ανάγνωσις των περί της φοβεράς νόσου ειδήσεων». 



Το διήγημα «Βαρδιάνος στα σπόρκα» γράφτηκε από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη το 1893 και δημοσιεύθηκε σε συνέχειες, για πρώτη φορά, στην εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, από τις 14 Αυγούστου έως τις 5 Σεπτεμβρίου του 1893.

Παραμένει σύγχρονο σε μια περίοδο που η πανδημία του κορωνοϊού έχει σκορπίσει τον πανικό παγκοσμίως. Αναφέρεται στην επιδημία χολέρας που έπληξε την Ευρώπη το 1865. Τότε η ελληνική κυβέρνηση είχε λάβει αυστηρά μέτρα για την αποφυγή εξάπλωσης της μολυσματικής ασθένειας, στέλνοντας τους μολυσμένους στο έκτακτο λοιμοκαθαρτήριο στο νησί Τσουγκριά των Σποράδων. Κεντρικό πρόσωπο στην ιστορία είναι η « Σαβουρόκοφα» γριά Σκεύω, η οποία ντυμένη αντρικά μεταμφιέζεται σε βαρδιάνο ( φύλακα), προκειμένου να συναντήσει τον γιό της που βρίσκεται σε καραντίνα σε ένα από τα μολυσμένα καράβια ( σπόρκα). Προβληματισμοί του συγγραφέα εξετάζουν το φόβο τη μικροπρέπεια και τη φιλαυτία των ανθρώπων. Κατακρίνει τον εμπαιγμό του απλού κόσμου από τους μεγάλους οικονομικούς παράγοντες και την ανικανότητα της πολιτείας, παρουσιάζοντας τις ισχύουσες κοινωνικές αντιθέσεις. 

( Το διήγημα του Αλεξ. Παπαδιαμάντη, Βαρδιάνος στα σπόρκα,  «ζωντανεύει» στη μικρή οθόνη κάθε Σάββατο).