ΠΑΜΕ ΣΙΝΕΜΑ;

 Στην αμερικανική ταινία «Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά» του Άγγλου σκηνοθέτη Στίβεν Ντάλντρι που προβάλλεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους, πρωταγωνιστεί ο Όσκαρ, ένα εντεκάχρονο «χαρισματικό» παιδί με σύνδρομο «Asperger».

Ο Όσκαρ μεγαλώνει μοναχικά, χωρίς φίλους, με δυσκολία στην επικοινωνία, την προσέγγιση των ανθρώπων, στην κατανόηση της μη-λεκτικής επικοινωνίας (χειρονομιών, εκφράσεων προσώπου) και αδυναμία έκφρασης των συναισθημάτων του.

Χαρακτηρίζεται από μεθοδικότητα, δημιουργικότητα, αφοσίωση και παθολογική επιμονή στα «ιδιαίτερα» ενδιαφέροντά του, ενώ δυσκολεύεται σε δραστηριότητες που απαιτούν συντονισμένες κινήσεις (πχ. ισορροπία, σκαρφάλωμα, γρήγορα αντανακλαστικά).

Κάθε απρόσμενη αλλαγή στην καθημερινότητά του που τον απομακρύνει από το στόχο του, τού δημιουργεί αναστάτωση, ανησυχία, άγχος, εκρήξεις θυμού, απομόνωση και συχνά τον οδηγεί στον αυτοτραυματισμό(!).   

Ζει απομακρυσμένος από τη μητέρα του που μοιάζει, αρχικά, «απούσα», ενώ αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με τον «ιδανικό» πατέρα του.

Την 11η Σεπτεμβρίου, όταν αυτός χάνεται στους «Δίδυμους Πύργους», ο μικρός Όσκαρ ξεκινά με τόλμη, πείσμα και δύναμη ένα ταξίδι αναζήτησης «του ιδιοκτήτη ενός μυστηριώδους κλειδιού», στην προσπάθειά του να «κρατήσει ζωντανή» τη μνήμη του πατέρα του. Πολύτιμος βοηθός στην περιπλάνησή του στη Νέα Υόρκη αποδεικνύεται ο παππούς του -εκπληκτική η «βουβή» ερμηνεία του Μαξ φον Σίντοβ!

Στη διάρκεια του «ταξιδιού» έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του, αντιμετωπίζει τους φόβους του (ένα από τα πολλά μηνύματα της ταινίας),  καταλαβαίνει καλύτερα τον κόσμο, «ξεπερνά» την απώλεια και οδηγείται στην ενηλικίωση.

Η μητέρα του, όπως στη συνέχεια διαπιστώνουμε, παρακολουθεί
το ταξίδι του  σιωπηλά, από απόσταση, χωρίς να μεταφέρει στο μικρό τους φόβους της. Βασική αρχή της διαπαιδαγώγησης που ακολουθούσε, άλλωστε, και ο πατέρας αντιμετωπίζοντας το παιδί του με υπομονή, ειλικρίνεια, ενθάρρυνση, ενίσχυση, κατανόηση και συμμετοχή στα ενδιαφέροντά του.

Ο Όσκαρ ελεύθερος, φτάνει στη λύση του μυστηρίου, στο «τέλος του ταξιδιού», με πολύ μεγάλη προσπάθεια, υπερβάσεις και πόνο. «Πληρώνει το τίμημα» της ενηλικίωσης, η σχέση με τη μητέρα του ξαναχτίζεται και ο παππούς αναπληρώνει το κενό του πατέρα…

Βρήκαμε την ταινία πολύ ενδιαφέρουσα ιδιαίτερα για γονείς, εκπαιδευτικούς και γενικά ανθρώπους που ασχολούνται με τα παιδιά, παραβλέποντας την υπερβολή και το μελοδραματισμό της σε κάποια σημεία.

ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ «ASPERGER»

Το σύνδρομο (διαταραχή) «Asperger» έγινε γνωστό το 1994 στη Βιέννη από τον ψυχίατρο Hans Asperger. Παρουσιάζει ορισμένα συμπτώματα κοινά με τον αυτισμό, σε ηπιότερη όμως μορφή.

Τα παιδιά με το σύνδρομο αυτό έχουν, συνήθως, μέσο δείκτη νοημοσύνης, σε ορισμένες περιπτώσεις μεγαλύτερο του φυσιολογικού και καλύτερη επικοινωνία. Χαρακτηρίζονται ως οι «σοφοί του αυτισμού» και οι ειδικοί λένε πως ο κόσμος θα ήταν φτωχότερος χωρίς αυτούς.

Ο ελληνικός όρος για το σύνδρομο «Asperger είναι «Αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας». Καταγράφονται 10-25 περιστατικά ανά 10000 άτομα και  εμφανίζεται στ’ αγόρια 3-10 φορές συχνότερα απ’ ότι στα κορίτσια.

Στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τα παιδιά με σύνδρομο «Asperger» φοιτούν στα «Κανονικά Σχολεία» της Γενικής Εκπαίδευσης με «παράλληλη υποστήριξη» ή όχι, ανάλογα με την περίπτωση. Να σημειώσουμε ότι υπάρχει παιδί με σύνδρομο «Asperger» που μιλάει 16 γλώσσες!

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΕΤΣΙΩΤΗΣ – ΤΖΕΝΗ ΝΤΕΣΤΑΚΟΥ