ΟΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη
Τελευταία πολύς λόγος γίνεται για τις δεξιότητες στις οποίες πρέπει να ασκούνται οι μαθητές στο σχολείο, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν τις σωματικές, πνευματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές επιδόσεις τους.
Οι σωματικές δεξιότητες, όπως γνωρίζουμε, διακρίνονται σ’ αυτές της αδρής και της λεπτής κινητικότητας. Είναι, για παράδειγμα, πολύ σημαντικό ένα παιδί να καταλαβαίνει και να μπορεί να φέρνει μια γεμάτη, κοφτή, λίγη ή στη μύτη του κουταλιού ζάχαρη, όταν του ζητηθεί.
Είναι δε εντυπωσιακό το γεγονός ότι η άσκηση αυτών των δεξιοτήτων βελτιώνει ταυτόχρονα και την πνευματική, συναισθηματική, κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και ας μην γίνεται αυτό άμεσα αντιληπτό.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις δεξιότητες του τομέα της πνευματικής ανάπτυξης. Η λύση, για παράδειγμα, των γνωστών λαβυρίνθων προάγει τη μαθησιακή ικανότητα και ειδικότερα την αναγνωστική ετοιμότητα των μαθητών, όσο κι αν αυτό δεν είναι φανερό. Μέσω των παιχνιδιών, επίσης,μπορούμε να εξελίξουμε τις εκτελεστικές και τις οργανωτικές δεξιότητες των μαθητών.
Εξάλλου με πρωτότυπες ασκήσεις βελτιώνουμε τις γνωστές γενικές πνευματικές λειτουργίες, όπως είναι η μνήμη, η προσοχή, η παρατηρητικότητα, η φαντασία κ.λπ. Στο πεδίο ανάπτυξης των κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων στο οποίο, θεωρώ, ότι ιδιαίτερα υστερεί η εκπαίδευσή μας, προτεραιότητα πρέπει να δίνεται από τους διδάσκοντες στην ανάπτυξη της έννοιας της ισότητας των μαθητών. Στο πώς η ισότητα μεταφέρεται στην τάξη και γενικότερα στην εκπαίδευση με βάση τον καθολικό νόμο ότι όλοι είμαστε ίσοι αλλά και ταυτόχρονα διαφορετικοί, γι’ αυτό και δεν έχουμε όλοι τις ίδιες δυνατότητες.
Προσπαθούμε, λοιπόν, να διδάξουμε κυρίως με το παράδειγμά μας αλλά και με άλλα παιδαγωγικά εργαλεία, ότι δεν είμαστε μόνο «εγώ» αλλά κι «εμείς». Ότι το καλό είναι καλλίτερο, όταν το μοιράζεσαι και ότι μπορείς να χαίρεσαι με τη χαρά του άλλου.
Στους σημερινούς μάλιστα καιρούς, που η βία των ανηλίκων στα σχολικά περιβάλλοντα έχει χτυπήσει κόκκινο, η ανάπτυξη των κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων είναι απολύτως απαραίτητη, «εκ των ουκ άνευ» για την ομαλοποίηση της κατάστασης. Είναι καιρός μετά την κρίση να μεταβούμε στην κανονικότητα.
Τέλος να αναφέρουμε πως το 2023 είχε επίσημα ανακηρυχθεί ως ευρωπαϊκό έτος δεξιοτήτων. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να αναπτυχθούν, να αναδειχθούν και να μεγιστοποιηθούν οι δεξιότητες και τα ταλέντα μικρών και μεγάλων.
