Τα ανταποδοτικά τέλη από άλλη οπτική γωνία

Του Βασίλη Γκάτσου

Το παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από το άρθρο του κυρίου Άρη Δημαράκη στο μπλογκ της «Δημοτικής Συνεργασίας Ερμιονίδος», άρθρο που καλό είναι να το διαβάσουμε όλοι.

ΑΡΗΣ ΔΗΜΑΡΑΚΗΣ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ
<<ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΡΜΙΟΝΙΔΟΣ>>
ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΔΗΜΟΥ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ

ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ

( Ηλεκτρισμός – Καθαριότητα )

Είναι τα τέλη , που πληρώνει ο πολίτης και εισπράττονται μέσω της ΔΕΗ και λέγονται έτσι γιατί επιστρέφουν προς τον πολίτη ως υπηρεσίες ηλεκτροδότησης των δρόμων και κοινοτήτων (χρήματα τα οποία κρατά άμεσα η ΔΕΗ). Τα υπόλοιπα δε , χρησιμοποιούνται από το Δήμο για αποκομιδή σκουπιδιών , συντήρηση απορριμματοφόρων και πληρωμή μισθών. Από αυτό το ποσό δεν μπορεί ο Δήμος να χρησιμοποιήσει χρήματα προς άλλη κατεύθυνση , όπως δεν μπορεί και να το πριμοδοτεί αυτό το ποσό από άλλους πόρους. Είναι δηλαδή ένα ποσό που συγκεντρώνεται από τους πολίτες για τα απορρίμματα που παράγει ο καθένας και για όλο τον κοινόχρηστο φωτισμό του Δήμου. Θα ήταν λοιπόν δίκαιο να πληρώνει ο κάθε πολίτης τα ίδια χρήματα γιατί περίπου τα ίδια σκουπίδια παράγουμε. Ή και να μην παράγουμε τα ίδια δεν υπάρχει τρόπος να ζυγίσουμε τα απορρίμματα σπίτι , σπίτι..........

Η αντίληψη που υπάρχει μέχρι σήμερα είναι ότι το κάθε σπίτι (και όχι ο κάθε πολίτης) παράγει περίπου τα ίδια απορρίμματα, ρυπαίνει περίπου το ίδιο τους κοινόχρηστους χώρους, χρησιμοποιεί περίπου το ίδιο ποσοστό κοινόχρηστου φωτισμού, και βγάζει περίπου τα ίδια λύματα που πάνε στον Βιολογικό. Όμως το κάθε σπίτι πληρώνει ανάλογα με τα ηλεκτροδοτούμενα τετραγωνικά του που είναι και ένδειξη ότι κατοικούν λίγα ή πολλά άτομα. Μεγάλο σπίτι,

πολλά άτομα, περισσότερα σκουπίδια, λύματα, άρα επιβαρύνουν το δήμο περισσότερο.

Αυτή όμως η αντίληψη ήταν περίπου σωστή για τις αρχές της δεκαετίας του 1960, τότε που δεν υπήρχαν εξοχικά και νοικιαζόμενα δωμάτια, τότε που τα μαγαζιά ήταν απλές μικροταβέρνες και μπακάλικα, ο δημοτικός φωτισμός ελάχιστος και το κυριότερο, σχεδόν όλα τα σπίτια κατοικούντο από ντόπιους όλο το χρόνο και στο μεγάλο σπίτι έμεναν συνήθως πολυμελείς οικογένειες.

Η Ερμιονίδα όμως άλλαξε δραματικά και σήμερα υπάρχει πάνω κάτω η παρακάτω κατάσταση:

1.    Τα μισά σχεδόν σπίτια των οικισμών χρησιμοποιούνται ως εξοχικά με ουσιαστική κατοίκηση 1 ή δύο μήνες το καλοκαίρι.

2.    Σχεδόν όλα τα εκτός οικισμών εξοχικά χρησιμοποιούνται μόνον 1 ή 2 μήνες το καλοκαίρι.

3.    Υπάρχουν καταστήματα που βγάζουν υπερβολικά σκουπίδια ή λύματα ή και τα δύο μαζί, όλο το χρόνο και κυρίως την τουριστική περίοδο.

4.    Τα μισά σπίτια κατοικούνται όλο το χρόνο και βγάζουν κάθε μήνα πάνω κάτω τα ίδια σκουπίδια και λύματα και χρησιμοποιούν όλο το χρόνο τον δημόσιο φωτισμό κ.λ.π.

Η κατοίκηση ενός σπιτιού και τα πόσα άτομα το κατοικούν φαίνεται πολύ πιο καθαρά από την κατανάλωση ρεύματος και νερού. Πολύ ρεύμα, πολύ νερό = πολλά άτομα άρα και πολλά σκουπίδια και λύματα και χρήση δημόσιων αγαθών από πολλούς.

Παραδείγματα:

Παράδειγμα 1:

 Ένα σπίτι στην Ερμιόνη 100 τ.μ. που κατοικείται από ντόπια οικογένεια 5 ατόμων 12 μήνες το χρόνο.

Κατανάλωση ρεύματος: 12000 KWH/χρόνο

Κατανάλωση νερού: 200 κ.μ./χρόνο

Παράδειγμα 2:

Ένα σπίτι στην Ερμιόνη 100 τ.μ. που κατοικείται ως εξοχικό από οικογένεια 5 ατόμων 1 μήνα το χρόνο.

Κατανάλωση ρεύματος: 1000 KWH/χρόνο

Κατανάλωση νερού: 17 κ.μ./χρόνο

Παράδειγμα 3:

Ένα εστιατόριο στην Ερμιόνη 100 τ.μ. εσωτερικού χώρου και άλλων 100 τ.μ. εξωτερικού νοικιασμένου από τον Δήμο που είναι ανοιχτό όλο το χρόνο:

Κατανάλωση ρεύματος: 120000 KWH/χρόνο

Κατανάλωση νερού: 1000 κ.μ./χρόνο

Λόγω της φύσης του πολύ περισσότερα απορρίμματα σε σχέση με οικία.

Παράδειγμα 4:

Ένα μέτριο σούπερ μάρκετ στην Ερμιόνη 100 τ.μ. εσωτερικού χώρου και άλλων 100 τ.μ. είναι ανοιχτό όλο το χρόνο:

Κατανάλωση ρεύματος: 20 000 KWH/χρόνο

Κατανάλωση νερού: 200 κ.μ./χρόνο

Λόγω της φύσης του πολύ περισσότερα απορρίμματα, κυρίως υλικά συσκευασίας, σε σχέση με οικία.

Δεν νομίζω ότι χρειάζονται και άλλα παραδείγματα (που ασφαλώς υπάρχουν) για να δούμε ότι με την υπάρχουσα σήμερα κατάσταση, πολλοί επιβαρύνονται με δυσαναλόγως μεγάλα ανταποδοτικά τέλη και κατά κάποιο τρόπο επιδοτούν τους υπόλοιπους οι οποίοι πληρώνουν δυσαναλόγως λίγα ανταποδοτικά τέλη.

Κατά την γνώμη μου και σύμφωνα με την αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει, όπως και αυτός που χρησιμοποιεί περισσότερο τα κοινά αγαθά, το κάθε σπίτι πρέπει να πληρώνει ανταποδοτικά τέλη σύμφωνα με την δραστηριότητα που αναπτύσσεται σε αυτό. Και καλύτεροι αντικειμενικοί δείκτες για να την προσδιορίσουν είναι:

-         Η Ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος

-         Η Ετήσια κατανάλωση νερού

-         Το είδος του σπιτιού ( είδος καταστήματος)

Έτσι για όλες τις οικίες βγάζουμε ένα συντελεστή δραστηριότητας = Ετήσια κατανάλωση ρεύματος + 5 Χ Ετήσια κατανάλωση νερού

Για όλα τα καταστήματα, συγκροτήματα κ.λ.π. ένα συντελεστή δραστηριότητας = Ετήσια κατανάλωση ρεύματος + 10 Χ Ετήσια κατανάλωση νερού + τέλος είδους καταστήματος.

Έτσι για τα 4 πιο πάνω παραδείγματα θα έχουμε:

Παράδειγμα 1: Συντελεστής Δραστηριότητας: 12000 + 5 Χ 200 = 13000

Παράδειγμα 2: Συντελεστής Δραστηριότητας: 1000 + 5 Χ 17 = 1085

Παράδειγμα 3: Συντελεστής Δραστηριότητας: 120000 + 10 Χ 1000 = 130000

Παράδειγμα 4: Συντελεστής Δραστηριότητας: 20000 + 10 Χ 200 = 22000

Ας υποθέσουμε ότι ο Δήμος έχει μόνον αυτά τα 4 ακίνητα. Τότε έχει ένα άθροισμα 13000 + 1085 + 130000 + 22000 = 166085 μονάδες δραστηριότητας.

Και έστω το σύνολο των ανταποδοτικών τελών = 10000 €

Άρα η μία μονάδα δραστηριότητας πρέπει να πληρώσει στον Δήμο 10000: 166085 = 0.060 €

Και τα ετήσια ανταποδοτικά τέλη των παραδειγμάτων μας είναι:

Παράδειγμα 1: 13000 Χ 0.060 = 780 €

Παράδειγμα 2: 1085 Χ 0.060   = 65 €

Παράδειγμα 3: 130000 Χ 0.060 = 7800 €

Παράδειγμα 4: 22000 Χ 0.060 = 1320 €

Αυτή η κατανομή είναι δίκαιη και σύμφωνη με την αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει  όπως και αυτός που χρησιμοποιεί περισσότερο τους κοινόχρηστους χώρους και τα κοινόχρηστα αγαθά. Πιστεύω ότι ο σημερινός τρόπος υπολογισμού είναι παντελώς άδικος, απομεινάρι μια παλαιότερης εποχής.

Έρχεται όμως ο Δήμος και λέει το εξής:

Σωστός δίκαιος τρόπος, αλλά εγώ έχω ένα μεγάλο πρόβλημα. Τα εξοχικά ανοίγουν όλα μαζί το καλοκαίρι  και μου δημιουργούν μεγάλη αναστάτωση. Για να τα εξυπηρετήσω πρέπει να προσλάβω, να κάνω επενδύσεις κ.λ.π. που θα μου είναι άχρηστες τον υπόλοιπο χρόνο και θα επιβαρύνουν τους. ντόπιους. Το ίδιο συμβαίνει και με τα καταστήματα που κυρίως δραστηριοποιούνται το καλοκαίρι. Άρα είναι δίκαιο τα εξοχικά και τα καταστήματα να πάρουν πάνω τους αυτό το βάρος.

Σωστά μιλάει ο Δήμος, όμως με την εξής προϋπόθεση: Αφού ξέρει ότι το κύριο βάρος πέφτει το καλοκαίρι, να αναδιοργανώσει έτσι τις υπηρεσίες του ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν. Δεν μπορεί για παράδειγμα να δίνει όλες τις άδειες τον Αύγουστο.

Όσο για το δίκιο του βρίσκεται μέσω του Παγίου. Για παράδειγμα μπορεί να πει ότι το ετήσιο πάγιο για όλα τα κτίσματα θα είναι 200 €, με την έννοια ότι αν είσαι κάτω από 200 πληρώνεις 200 και η διαφορά ελαφραίνει  τις ντόπιες οικίες, γιατί αυτές είναι η βάση της τοπικής ζωής, ενώ τα εξοχικά είναι περιστασιακά και οι εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες αποβλέπουν στο κέρδος.

Άρα Το Παράδειγμα 2 θα πληρώσει 200 και όχι 65 και το παράδειγμα 1 θα πληρώσει 780 – 135 = 645.

Σημείωση: Τα νούμερα που χρησιμοποίησα είναι φανταστικά και όχι από πραγματικούς λογαριασμούς. Και οι συντελεστές που χρησιμοποιήθηκαν είναι τυχαίοι. Για να εφαρμοστούν αυτά πρέπει να λειτουργούν καλά όλα τα ρολόγια του νερού και του ρεύματος στον Δήμο. Άρα τα παραπάνω είναι μία άσκηση του νου, να δούμε κάποιες παγιωμένες χρόνια πρακτικές ‘υπό άλλην γωνίαν’.

Έρρωσθε,

Βασίλης Γκάτσος