Σάββατο 3 Μαΐου 2014

«Ένας Σπόρος για την Αλλαγή» : Άλεξ Οικονομίδης


Καλλιεργήστε μόνοι την τροφή σας

Πρότεινε η Έλλη Βασιλάκη

Ολοκληρώνοντας το ντοκιμαντέρ του «A Seed for Change», ο Ελληνολιβανέζος κινηματογραφιστής Αλεξ Οικονομίδης διηγείται πώς ο ίδιος αποφάσισε να καλλιεργεί την τροφή του στο μπαλκόνι του και προτρέπει όλους μας να κάνουμε το ίδιο.



Η ιδέα για το «A Seed for Change» ξεκίνησε ως μια προσωπική μου αντίδραση στην οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τον ελεύθερο χρόνο μου και την επιθυμία μου να ενημερωθώ για την καλλιέργεια σπόρων στο μπαλκόνι του σπιτιού μου.
Το εφαλτήριο για αυτή την ιδέα έχει αλλάξει αρκετές φορές έως τώρα: αν δείτε παλιότερα άρθρα, θα διαπιστώσετε ότι αναφέρονται σε κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι, εν τέλει, το ντοκιμαντέρ σήμερα.
Αρχικά, ήθελα να μάθω για την καλλιέργεια στην πόλη.
Στη συνέχεια, να βρω ανθρώπους που επικοινωνούν, ανταλλάσσουν και διακινούν παραδοσιακούς σπόρους, να μοιραστούν μαζί μου τις ιστορίες τους.

Ακούγοντας τες, συνειδητοποίησα ότι θα ήταν πολύ σημαντικό να συμπεριλάβω στο
ντοκιμαντέρ τις προσωπικές μου εμπειρίες στην Ελλάδα και στο Λίβανο.
Το σενάριο του ντοκιμαντέρ ξαναγράφτηκε. Με πρωταγωνιστή όμως αυτή τη φορά και μένα. Το «A Seed for Change» είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ένα παγκόσμιο δίκτυο ανθρώπων, μια κινητοποίηση των κατοίκων της πόλης για την παραγωγή και την ανταλλαγή φυσικών σπόρων, διατηρώντας την κληρονομιά μας και την βιοποικιλότητα.

Στο ομώνυμο, μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ μου, το οποίο θα ολοκληρωθεί πριν το τέλος του έτους, ο θεατής θα δει ανθρώπους από όλον τον κόσμο που κάνουν όνειρα για ένα πράσινο αύριο σε κήπους, περιβόλια, μπαλκόνια και ταράτσες, σε συνδυασμό με την προσωπική μου διαμαρτυρία επιβίωσης.
«Καλλιεργώντας μόνος την τροφή σου νιώθεις ελεύθερος και ανεξάρτητος από τις εταιρείες παραγωγής. Στην πραγματικότητα, είναι μια εύκολη, δημιουργική και φτηνή διαδικασία».

Η τροφή είναι η πιο βασική ανάγκη του ανθρώπου και, ειδικά σε περιόδους κρίσης, πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να τη διασφαλίσουμε. Με αυτό κατά νου –και με τη φράση «είμαστε ό,τι τρώμε»– ξεκίνησα την έρευνα. Γνώρισα ανθρώπους που ασχολούνται με την καλλιέργεια, διάβασα για τη βιοποικιλότητα και το τι χρειάζεται για να καλλιεργήσουμε στην πόλη, έψαξα για μη υβριδικούς σπόρους…

Όλες αυτές οι πληροφορίες και η έρευνα για ένα πράσινο μπαλκόνι αποτέλεσαν το κίνητρό μου για το ντοκιμαντέρ. Ερευνώντας το πώς μπορώ να καλλιεργήσω στο μπαλκόνι ή στην ταράτσα, έφτιαξα μια λίστα με το πού βρίσκονται οι βιταμίνες και οι θρεπτικές ουσίες στα φυτά. Ακολούθως, άρχισα να ψάχνω για σπόρους.



Μια γωνιά στο κατ’ οίκον «φυτώριο» του Άλεξ Οικονομίδη.
«Μια βόλτα μόνο να κάνεις στα σκουπίδια της γειτονιάς σου, θα διαπιστώσεις ότι μπορείς να βρεις θησαυρούς», συμβουλεύει.
«Καφάσια, για παράδειγμα, για να βάλεις μέσα τα φυτά σου, να καλλιεργήσεις στο μπαλκόνι ή στην ταράτσα σου».





Στη Νότια Γαλλία με μια παλέτα σπόρων από το Kokopelli, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που διαθέτει στα μέλη της σπόρους παλαιών ποικιλιών, κηπευτικών και φυτών για καλλιέργεια.


Δεν είμαι ένας άνθρωπος με μια ιδέα, αλλά ένας άνθρωπος που αφιέρωσε λίγο χρόνο στον εαυτό του. Ο καθένας πρέπει να κάνει το ίδιο: να βρει –πάντοτε υπάρχει, ακόμα κι αν νομίζει το αντίθετο– χρόνο να αφιερώσει στον εαυτό του. Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ «A Seed for Change» μεταφέρει το μήνυμα πως όλοι μπορούμε να αλλάξουμε τη ζωή μας. Το ζήτημα είναι να είμαστε ανοιχτοί στο καινούριο. Αν ψάχνεις για λύσεις, στην καθημερινότητά σου, υπάρχουν πολλές προτάσεις, πολλές εναλλακτικές. Αρκεί, βέβαια, να τις κάνεις πράξη. Μια από αυτές είναι η προσωπική καλλιέργεια σπόρων, μια αρχέγονη συνήθεια του ανθρώπου.

Όταν γνώρισα τη συλλογικότητα του «Πελίτι» και τον εμπνευστή του, Παναγιώτη Σαϊνατούδη, κατάλαβα ότι δεν είμαι μόνος μου, ότι υπάρχουν κοινότητες που ασχολούνται με την καλλιέργεια της τροφής τους. Η καλλιέργεια της τροφής μας είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Οι πολυεθνικές όμως πατεντάρουν τους σπόρους, παράγοντας γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα.

Στην Ευρώπη η παραγωγή τέτοιων τροφίμων είναι περιορισμένη, παρόλα αυτά όμως η ανάπτυξή τους είναι γοργή. Αρκεί να σκεφτούμε ότι τον σπόρο που παράγουν τα F1 υβρίδια δεν μπορείς να τον ξαναφυτέψεις. Ακολουθώντας παρόμοια λογική, παρατηρούμε ότι ο κόσμος δεν ενθαρρύνει την αγορά παραδοσιακών προϊόντων, καθώς έχει συνηθίσει να αγοράζει καλοσχηματισμένα φρούτα και λαχανικά, δηλαδή μεταλλαγμένα. Το ίδιο ακριβώς που συμβαίνει με τους ανθρώπους: Μια όμορφη γυναίκα, για παράδειγμα, την προσέξουν και τη θέλουν όλοι, μια όχι περιποιημένη αλλά έξυπνη γυναίκα όμως δεν την προσέχει σχεδόν κανείς…

Καλλιεργώντας μόνος την τροφή σου νιώθεις ελεύθερος και ανεξάρτητος, είναι μια εύκολη, δημιουργική, παραγωγική και φτηνή διαδικασία. Οι σπόροι, από την άλλη, είναι τζάμπα, αρκεί να βρεις τις κοινότητες που τους ανταλλάσσουν.
Αυτός, άλλωστε, είναι και ο σκοπός του «A Seed for Change».


Φιλοδοξία μου είναι να δημιουργηθεί μια κοινότητα από city enthusiasts, οι οποίοι να καλλιεργούν μη μεταλλαγμένους σπόρους σε μπαλκόνια και ταράτσες», λέει ο Άλεξ Οικονομίδης (εδώ παίρνει έναν υπνάκο, σε φυσικό στρώμα, στη Νότια Γαλλία).

Πώς τρέφεσαι; Πώς καλλιεργείς στην πόλη; Πώς μπορείς να αλλάξεις, ξεφεύγοντας από τα συστημικά πρότυπα; Μετά από τέτοια ερωτήματα που έθεσα στον εαυτό μου, αποφάσισα να φτιάξω το ντοκιμαντέρ, το website μου και τους δικούς μου «κρεμαστούς κήπους», φυτεύοντας σε αυτούς πάνω από 700 φυτά, με σκοπό να δημιουργήσω δίκτυα ανθρώπων που ανταλλάσσουν σκέψεις, ιδέες και σπόρους. 

Φιλοδοξία μου είναι να αλλάξει η δομή της σκέψης των ανθρώπων, δεν είναι ουτοπία να θέλεις να φυτέψεις μη μεταλλαγμένους σπόρους στο μπαλκόνι ή στην ταράτσα σου. Είναι κάτι απολύτως εφικτό. Εξαρτάται μόνο από τη δραστηριοποίηση του καθενός ξεχωριστά και όλων μας μαζί, από την κατανόηση του ενός για τον άλλον, από τη θέλησή μας, από τη φαντασία μας…