Όταν χειμωνιάζει είναι η καλύτερη περίοδος να σκεφτούμε τα καλοκαιρινά που πέρασαν για να βελτιώσουμε τα καλοκαιρινά που έρχονται.
Πάντα ήμουν κατά της "λιμενοποίησης" του θαυμάσιου τόπου Μαντράκια. Τόσο κατά που και σήμερα υποστηρίζω ότι ανάγκη της Ερμιόνης είναι η επαναφορά του χώρου στην προτέρα του μορφή. Γι' αυτό και το τσιμεντο το ονομάζω ταφόπλακα των Μαντρακίων και της ναυτικής μας παράδοσης και μνήμης.
Όλα τα μέρη τα παραθαλάσσια έχουν, ή επιδιώκουν να έχουν, Λιμάνι στον οικισμό, αλλά και ένα μεγάλο παραλιακό τμήμα απείραχτο, θεματοφύλακα της παράδοσης και του χαρακτήρα του τόπου και των κατοίκων του. Δηλαδή και τα δύο είναι αναγκαία. Ακόμη και στη Μύκονο που βουλιάζει από τουρισμό (αλλά και από οικιστική ασυδοσία) σε ένα μέτωπό θαλάσσιο του κυρίως οικισμού μήκους περίπου 7 χιλιομέτρων θα μετρήσετε περί της 10 θέσεις με αμμουδιά, μεταξύ αυτών Παραλία Κόρφος, Μεγάλη Άμμος, Χώρα Μυκόνου, Άγιος Στέφανος.
Θα παρατηρήσουμε ότι με περπάτημα το πολύ 15 λεπτών περίπου το 80% των κατοίκων του ευρύτερου οικισμού φτάνουν στην κοντινότερη σε αυτούς πλαζ. Γιατί δεν έκαναν και τα 7 χιλιόμετρα κρηπίδωμα για να πιάνουν κότερα; Γιατί την παραλία όπου στην κυριολεξία τα σπίτια κρέμονται στη θαλασσα δεν την μπάζωσαν για να "σώσουν και διευκολύνουν τα σπίτια, την κίνηση και την εστίαση", αλλά την χρησιμοποιούν για τη διαφήμιση της Μυκόνου;
Και σε άλλα μέρη βλέπουμε ένα σχετικά μικρό λιμάνι και εκατέρωθεν πλαζ.
Στην Ερμιόνη που θέλουμε να της αποδίδουμε νησιώτικο χαρακτήρα δεν μπορείς να κάνεις μπάνιο σε παραλία εντός του οικισμού. Μόνο στο Μπίστι, όπου η Μπανιέρα η πρώτη του Μαστρογιάννη έχει ακυρωθεί (κάποτε συγκέντρωνε τους περισσότερους) και αρχίζουμε πλέον από Κουλούρι και Μαδέρι μέχρι τελευταία Μπανιέρα Μπιστιού. Το πρόβλημα είναι όχι μόνο η απόσταση και η ανηφόρα κυρίως από τον πυκνά κατοικημένο πάνω μαχαλά, αλλά και η δυσκολία να περπατάς μέσα στα αυτοκίνητα και μέσα στην πύρωση που προσφέρει το πανταχού παρόν τσιμέντο. Άπαξ και μπεις στο αυτοκίνητό σου, τραβάς κατευθείαν για Ντάρδιζα, Πετροθάλασσα, Κουβέρτα.
Αρχές δεκαετίας 1960 όλος αυτός ο κόσμος κατέβαινε με τα μαγιό για μπάνιο από Γκουριμέσι μέχρι τα βράχια της Μπαούλαινας (Σήμερα κτίριο Φιλοπτώχου). Τα παιδιά έπαιζαν ξένοιαστα όλη μέρα στα Μαντράκια. Η μαγεία των Μαντρακιών δύσκολα περιγράφεται. Μιά ματιά όμως σε παλιές φωτογραφίες αρκεί.
Ένα μικρό ιστορικό για το πώς φτάσαμε μέχρι εδώ:
Τέλη 19ου αρχές 20ου αιώνα το Λιμάνι της Ερμιόνης ήταν τα Μαντράκια. Εδώ οι ψαράδες, εδώ τα ιστιοφόρα, εδώ καφενεία (Τροκαντερό, Στεργίου, Κουτούβαλη, Πραχαλιά), Ψαράδικα (Πάλλη, Κουβαρά) λιτρίβια (Τροκαντερού, Λαζαρίδη, Παπαδογιαννάκη, εδώ οι μπανιέρες (Λιολιώς, Φολώκα, Στεργίου, Τροκαντερού, Κουτούβαλη, Προκοπίου) ανάμεσα στα μαντράκια.
Σταδιακά η κίνηση μεταφέρθηκε στο Λιμάνι που με τις δύο προβλήτες του δεχόταν τα καΐκια και τα πλοία της γραμμής. Έτσι εξελίχθηκε στο Λιμάνι που έχουμε σήμερα με την κίνησή του. Τα Μαντράκια έμειναν ως ο παραδοσιακός - παραδεισένιος τόπος της Ερμιόνης, μέχρι το 1960 χωρίς αυτοκίνητα, χωρίς δρόμους προς Γκουριμέσι και Μπίστι.
Από το 1960, που άρχισε ουσιαστικά η νέα οικονομική άνοδος της Ερμιόνης, ορισμένοι πίστευαν ότι αν τα Μαντράκια γίνονταν παραλία με κριπήδωμα και ασφαλτόδρομους, αντίγραφο δηλαδή του Λιμανιού, θα ξανάπαιρναν την κίνηση και την παλιά τους αίγλη. Πρόσχημα το ότι η θάλασσα με τη σοροκάδα έμπαινε μέσα στην αυλή σε ένα δύο σπίτια.
Φτιάχτηκε ο δρόμος προς Γκουριμέσι και προς Μπίστι και άρχισε το μπάζωμα στα Μαντράκια. Στην πραγματικότητα άρχισε το ξήλωμα και ο ενταφιασμός της ναυτικής μας παράδοσης, της παιδικής ανεμελιάς, της αυθεντικής Ερμιόνης. Σήμερα το κόκκινο τρεχαντήρι του Κωσταντή είναι ό,τι απέμεινε από τον παλιό μας παράδεισο.
Σημείωση: Στις επισυναπτόμενες φωτογραφίες βλέπουμε τα στάδια από τα οποία πέρασαν τα Μαντράκια Ερμιόνης, μέχρι την τελική "αξιοποίησή" τους, δηλαδή τον πλήρη ενταφιασμό τους κάτω από τη σημερινή τσιμεντο - ταφόπλακα και μάλιστα ..... σταμπωτή! Οι επί του τουρισμού επιτετραμένοι ας κάνουν μια έρευνα επισκεπτών - τουριστών με το απλό ερώτημα: Βλέποντας τις φωτογραφίες, ποια κατάσταση των Μαντρακιών θα σας ενθουσίαζε, ώστε να περάσετε οικογενειακώς τις διακοπές σας στην Ερμιόνη, ή απλά να την επισκεφθείτε;
Μεταξύ των φωτογραφιών και δύο από την καθέλκυση του σκάφους των Παπαφραγκαίων τραβηγμένων από τη βάρκα μας. Η τελευταία δόξα των Μαντρακιών, κάτι σαν το έργο του Δημήτρη Γέρου "Η τελευταία Άνοιξη", ο οποίος νέος πέρασε από τις μπανιέρες μας, ιδιαίτερα του Αγιογιάννη.
Βασίλης Γκάτσος
