«Μόνη μας έγνοια πού ισιώνει λίγο ο βράχος
για να απλώσουμε πάνω το σώμα.
Σπίτι μας όλο κι όλο μια πετσέτα,
Σπίτι μας όλο κι όλο μια πετσέτα,
που το χαλάμε και το ξαναφτιάχνουμε
σαν παραζαλισμένοι από χαρά
σαν παραζαλισμένοι από χαρά
για όσα θέλουμε να προλάβουνε τα μάτια»
Από την
ποιητική συλλογή του «Θέλω το σώμα μου πίσω»
ποιητική συλλογή του «Θέλω το σώμα μου πίσω»
Μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση-συνέντευξή του Αργύρη στο bookbar
Μία σωματική περιπλάνηση…
Της Πωλίνας Γουρδέα
Οι εικόνες του μοιάζουν εκστατικές, υπό την έννοια ότι
συλλαμβάνουν ένα αιφνίδιο φως μέσα από την κίνηση της γλωσσικής σκέψης. Αναφερόμαστε, λοιπόν, σε μια εξ αίφνης αποκάλυψη της σημασίας των ζωντανών πραγμάτων. Ο ίδιος μας λέει σε αυτή του τη συλλογή:
«Μόνη μας έγνοια πού ισιώνει λίγο ο βράχος / για να απλώσουμε πάνω το σώμα.
Σπίτι μας όλο κι όλο μια πετσέτα, / που το χαλάμε και το ξαναφτιάχνουμε
σαν παραζαλισμένοι από χαρά / για όσα θέλουμε να προλάβουνε τα μάτια1»
Η ποίησή του προκύπτει ως σύνολο συνταιριασμένων εμπειριών, που διαρρηγνύουν την ολότητα ενός σώματος, αποσπώντας ιερά θραύσματα από το παρελθόν που συνεχώς είναι παρόν. Η δημιουργία γίνεται τότε μια τρομακτική διαδικασία στην οποία η καταστροφή είναι πάντα γεγονός καθοριστικής σημασίας, μία παύση του συμβάντος.
«Κι ότι επέστρεφε έπειτα στο στόμα του κόσμου, / τεντωνόταν σαν τις προσπάθειές μας
να κολυμπήσουμε χώρια απ’ το μαύρο / και τριγυρνούσε όπως οι μισότρελοι
έξω απ’ τα νοσοκομεία, με μια αγωνία / ο καθένας για τον άρρωστό του
και τα μάτια κίτρινα και ξερά / σαν το άχυρο2»
Ο Αργύρης Παλούκας αναστοχάζεται πάνω στον στίχο του και δημιουργεί ποιητικές συνθέσεις με αφετηρία το υλικό της καθημερινής ζωής. Ξέρει πολύ καλά, και φαίνεται αυτό μέσα στα ποιήματά του, ότι τα πιο σημαντικά πράγματα που έχει να δηλώσει ο άνθρωπος δεν λέγονται πάντα μεγαλόφωνα και, αν ακόμη ειπωθούν, δεν περιορίζονται πάντα σε εκείνους που είναι οι πιο κοντινοί μας.
«ΠΕΣ ΜΟΥ ΤΙ ΘΑ ’ΛΕΓΕΣ ΑΝ Μ’ ΕΒΛΕΠΕΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ / χωρίς να με ξέρεις.
Θα ’πρεπε να φοράω όμορφα ρούχα / για να με προσέξεις;
Να ’χω χτενίσει τα μαλλιά μου; / Τι άλλο; 3»
Η λύπη, ως δομικό στοιχείο στην ποίηση του Α. Παλούκα, είναι εκεί και μας χτυπάει το καμπανάκι της ψυχής, λέγοντάς μας (όπως ο ίδιος ο ποιητής σε ένα παλαιότερο κείμενό του):
«Η χαρά είν’ ένα μισό τραγούδι κι ένα κοντό λουρί, ένα λουρί που κονταίνει απότομα και μένει τότε το πρόσωπο βουβό πίσω απ’ τη μάσκα. Κάποτε κάτι πάει να ψιθυρίσει, όλο κάτι λογάκια πάει να ψιθυρίσει που πέφτουνε σαν ψίχουλα στο σκοτάδι με κρότο. Απ’ αυτή τη μαύρη τρύπα υποφέρει κι η αγάπη και κινδυνεύει όταν μαζεύονται πολλοί άνθρωποι που δεν αγαπιούνται 4».
Ο Αργύρης Παλούκας γράφει ποίηση καθ’ οδόν προς τον άλλο, χρειάζεται τον άλλο για να πλησιάσει τον εσώτερο εαυτό του. Και αυτό είναι ίσως το πιο συγκινητικό στοιχείο που εκφράζεται ανοιχτά στον στίχο του. Χωρίς καμία διανοουμενίστικη προσέγγιση της ζωής και χωρίς να θυμίζει ο ίδιος, καθόλου, τους συναισθηματικά απαίδευτους γράφοντες της εποχής μας, κάνει ισχυρά αισθητή την παρουσία του στο ποιητικό σύμπαν μια εποχής που έχει χάσει το σώμα και το σχήμα της. Σε μια Ά-σχημη λοιπόν εποχή, ο ίδιος, αναζητά το σώμα, τον ναό της βίωσης της εμπειρίας. Η ποίησή του είναι ένας δρόμος προς την εκπλήρωση της επιθυμίας, του κάθε αναγνώστη, που μπορεί να αναζητά το σώμα του!
«Για το πού πάτησαν τα πόδια σου / δεν προλαβαίνω να αναρωτηθώ.
Ο δρόμος μόνο ξέρει την αλήθεια. / Κι ο δρόμος δεν μιλάει5.»
10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΛΟΥΚΑ
Ποιον ποιητή παίρνεις μαζί σου στα ταξίδια σου;
Πολύ δύσκολη ερώτηση αυτή. Δεν παίρνω κάποιον συγκεκριμένο, ωστόσο πάντα έχω την ανάγκη να έχω μαζί μου μια έκδοση τσέπης του Καβάφη-λίγο άθλια-που θυμίζει παλιά viper και είναι τα Άπαντά του. Πάντα ανακαλύπτω κάτι καινούριο μέσα σε αυτό. Ο Καβάφης είναι ένα σκιάχτρο στη μέση του λιβαδιού, που τον πλησιάζεις και τον φοβάσαι, τον αφήνεις και τον ξαναπιάνεις από την αρχή!
Με τι μοιάζει ένα ποίημα;
Είναι ένας προσωπικός τρόπος να βλέπω την πραγματικότητα και να φαντάζομαι συναισθήματα και τόπους. Εκεί, όλα μεγεθύνονται, είναι ένας «λοξός» δρόμος το ποίημα.
Πες μου έναν στίχο που θυμάσαι πάντα.
Νίκος – Αλέξης Ασλάνογλου: «Στα μάτια του ζώου βλέπω καλύτερα την έκταση όπου σε αντάμωσα ».
Πιστεύεις κάπου;
Στην Παναγία.
Τι σε οδήγησε στην ποίηση;
Η απομόνωση, η μοναξιά, η ανάγκη να φτιάξω έναν δικό μου κόσμο που θα μπορώ να επιβιώνω και να διατηρώ τα παιδικά μου χρόνια. Όπως λέει και ο Μάνος Ελευθερίου: «Τα ποιήματα, αγόρι μου, είναι ένας δρόμος δυστυχίας». Μου το ‘πε στο τηλέφωνο.
Ποιο είναι το πιο αστείο πράγμα που άκουσες τελευταία;
Tragic! Από την διαφήμιση της Vodafone με τον Κίτσο και την Τασούλα.
Τι σε τρομάζει;
Η μοναξιά, ο θάνατος, τα γηρατειά. Κυρίως τα γηρατειά!
Τι βλέπεις όταν κλείνεις τα μάτια;
Αχά, τώρα τελευταία ένα δάσος με πανύψηλα δέντρα, πολύ πυκνά μεταξύ τους, μάλλον είναι σημύδες. Από πάνω, φαίνεται ο ήλιος, παρόλα αυτά εγώ αισθάνομαι σαν φοβισμένο, μπερδεμένο ζώο που δεν μπορεί να ξεχωρίσει ποιες είναι οι ρίζες και ποια τα κλαδιά. Ξέρω ότι αν καταφέρω να βγω από ‘κει θα με περιμένει κάτι πάρα πολύ όμορφο. Ίσως μια όχθη ενός ποταμού, ίσως μια πεδιάδα, σίγουρα πάντως μια νέα αρχή.
Τι θα άλλαζες στη χώρα σου;
Τα πάντα, εκτός από τον ήλιο, τη θάλασσα και τα νησιά.
Πες μου δυο λόγους που σου αρέσει να περπατάς στην Αθήνα και κάποιους λόγους που σε αποτρέπουν.
Με αποτρέπει η βρωμιά και η αδιαφορία. Η προχειρότητα με την οποία στριμώχνονται όμορφα και άσχημα πράγματα. Με αποτρέπει και η φτώχεια που συνεχώς την αποφεύγουμε, σαν να πιστεύουμε ότι ζούμε στο Font d’ Urle. Μου αρέσει ν’ ανακαλύπτω γωνίτσες και μαγαζάκια που έχουν τον αέρα μιας άλλης εποχής. Μαγαζιά στη Σοφοκλέους και στην Ευριπίδου, μπακάλικα. Μέρη που μου θυμίζουν τα παιδικά μου χρόνια. Επίσης, μ’ αρέσουν και οι Επιτάφιοι στην Αθήνα. Μοιάζουν με ανοιχτή πομπή, μια κατάσταση ανθρώπινη χωριού ή επαρχίας που τελικά τη συναντάς και στην πόλη. Μ’ αρέσει η Άνοιξη στην Αθήνα.
info@bookbar.gr
BIO
Ο ποιητής Αργύρης Παλούκας γεννήθηκε στην Ερμιόνη της Αργολίδας το 1975. Σπούδασε Θεατρολογία στην Αθήνα. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, στα γαλλικά και στα αγγλικά. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
INFO
Θέλω το σώμα μου πίσω , ποιητική συλλογή
Αργύρης Παλούκας
Εκδόσεις Μεταίχμιο 2011
Άλλα του ιδίου
Το ξέφτι, ποιήματα, Μανδραγόρας, 2007
Το αλάτι πίσω από τ’ αυτί, Ένα ποίημα, Κέδρος, 2009
Σημειώσεις
1. Θέλω το σώμα μου πίσω, «Είναι δύσκολο για τα πόδια», σελ.14
2. ό.π, «Είναι μια ψυχή, πάντα είναι», σελ. 17
3. ό.π, «Πες μου τι θα ’λεγες αν μ’ έβλεπες στο δρόμο», σελ. 21
4. Το αλάτι πίσω από τ’ αυτί, σελ. 15-16
5. Το ξέφτι, «Λιοσίων», σελ. 17
