Ένα παλιό μήνυμα για τον σύγχρονο κόσμο.
Του Γιάννη Λακούτση
Στα 1855 ο Φραγκλίνος Πηρς, πρόεδρος της Αμερικής, ζήτησε
από τον Αρχηγό της φυλής Ινδιάνων, «Σκουαμις», Σιατλ να πουλήσει στην
κυβέρνηση την περιοχή τους. Την απάντηση του Ινδιάνου Αρχηγού, ανακοίνωσε στις
4/7/1976 η Aμερικανική
κυβέρνηση,με την ευκαιρία που γιορτάστηκαν τα διακόσια χρόνια από την
Αμερικανική Ανεξαρτησία. Αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Μαδράς «The Hindu”,
με τον τίτλο «Ένα παλιό μήνυμα για τον σύγχρονο κόσμο».
Μεταφράστηκε από τον Ζήσιμο Λορεντζάτο και δημοσιεύθηκε στην
εφημ.ΤΟ ΒΗΜΑ στις 16/1/1977. H απάντηση του Αρχηγού των Ινδιάνων
υπήρχε επίσης στο σχολικό βιβλίο της Β Γυμνασίου (σελ. 19) «Κείμενα
Νεοελληνικής Λογοτεχνίας».
Η πρόταση αυτής της αγοραπωλησίας ήταν εντελώς ξένη στις
αντιλήψεις και στον τρόπο ζωής των Ινδιάνων. Οι σκέψεις που διατυπώνει ο Σιατλ,
είναι επίκαιρες στην εποχή μας, τώρα που όλοι πλέον βιώνουμε τις ολέθριες
συνέπειες από την υπερβολική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, την μόλυνση του
περιβάλλοντος και τη διαρκώς επεκτεινόμενη οικολογική καταστροφή του πλανήτη
μας.
Η επιστολή
Ο μεγάλος αρχηγός στην Ουάσιγκτον μηνάει πως θέλει να
αγοράσει τη γη μας. Ο μεγάλος αρχηγός μηνάει ακόμα λόγια φιλικά και καλοθέλητα. Καλοσύνη του, γιατί ξέρομε πως αυτός λίγο τη
χρειάζεται αντίστοιχα τη φιλία μας. Την προσφορά του θα τη μελετήσομε, γιατί
ξέρομε πως αν δεν το πράξομε, μπορεί ο λευκός να προφτάσει με τα
όπλα και να πάρει
τη γη μας. Πώς μπορείτε να αγοράζετε η να πουλάτε τον ουρανό
τη ζέστα της γης; Για μας μοιάζει παράξενο. Η δροσιά του αγέρα η το
άφρισμα του νερού ωστόσο δεν μας ανήκουν. Πώς μπορείτε να το
αγοράσετε από μας;
Κάθε μέρος της γης αυτής είναι ιερό για το λαό μου. Κάθε
αστραφτερή πευκοβελόνα, κάθε αμμούδα στις ακρογιαλιές, κάθε θολούρα στο
σκοτεινό δάσος, κάθε ξέφωτο και κάθε ζουζούνι που ζουζουνίζει είναι
στη μνήμη και στην πείρα του λαού μου, ιερό. Ξέρομε πως ο λευκός δεν
καταλαβαίνει τους τρόπους μας. Τα μέρη της γης, το ένα με το άλλο, δεν κάνουν
γι αυτόν διαφορά, γιατί είναι ένας ξένος που φτάνει τη νύχτα και παίρνει από
τη γη όλα όσα του χρειάζονται. Η γη δεν
είναι αδερφός του, αλλά εχθρός που
πρέπει να τον καταχτήσει και αφού τον καταχτήσει πηγαίνει παρακάτω.
Με το ταμάχι που έχει θα καταπιεί τη γη και θα αφήσει πίσω
του μια έρημο.
Η όψη που παρουσιάζουν οι πολιτείες σας, κάνει κακό στα
μάτια
του ερυθρόδερμου. Όμως αυτό μπορεί και να συμβαίνει, επειδή
ο ερυθρόδερμος είναι άγριος και δεν καταλαβαίνει. Αν αποφασίσω και δεχτώ,
θα βάλω έναν όρο. Τα ζώα της γης αυτής
ο λευκός θα πρέπει να τα μετά χειριστεί σαν αδέρφια του.
Τι είναι ο άνθρωπος δίχως τα ζώα; Αν όλα τα ζώα φύγουν από
τη μέση, ο άνθρωπος θα πεθάνει από μεγάλη εσωτερική μοναξιά, γιατί όσα
συμβαίνουν στα ζώα,τα ίδια συμβαίνουν στον άνθρωπο. Ένα ξέρομε, που μπορεί μια
μέρα ο λευκός να το ανακαλύψει: ο Θεός μας είναι ο ίδιος Θεός. Μπορεί να
θαρρείτε πως Εκείνος είναι δικός σας, όπως ζητάτε να γίνει δική σας η
γη μας.
Αλλά δεν το δυνόσαστε. Εκείνος είναι Θεός των ανθρώπων. Και
το έλεος του μοιρασμένο απαράλλαχτα σε ερυθρόδερμους και λευκούς. Αυτή η γη Του είναι ακριβή. Όποιος τη βλάφτει, καταφρονάει το Δημιουργό
της.
Θα περάσουν οι λευκοί- και μπορεί μάλιστα γρηγορότερα από
άλλες φυλές.
Όταν μαγαρίζεις συνέχεια το στρώμα σου, κάποια νύχτα θα
πλαντάξεις από τις μαγαρισιές σου. Όταν όλα τα βουβάλια σφαχτούν, όταν όλα τα
αλόγατα μερέψουν, όταν η ιερή γωνιά του δάσους γιομίσει το ανθρώπινο
χνώτο και το θέαμα των φουντωμένων λόφων το κηλιδώσουν τα σύρματα του τηλεγράφου με το βουητό τους, τότες πού να βρεις ρουμάνι;
Πού να βρεις
τον αητό; Και τι σημαίνει να πεις έχε γεια στο φαρί σου και
στο κυνήγι;
Σημαίνει το τέλος της ζωής και την αρχή του θανάτου.
Πουθενά δεν βρίσκεται
μια ήσυχη γωνιά μέσα στις πολιτείες του λευκού.
Πουθενά δε βρίσκεται μια γωνιά να σταθείς να ακούσεις τα
φύλλα στα δέντρα την άνοιξη η το ψιθύρισμα που κάνουν τα ζουζούνια
πεταρίζοντας.
Όμως μπορεί, επειδή,
καταπώς είπα, είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω- μπορεί μοναχά για τον λόγο αυτόν ο σαματάς να ταράζει τα
αυτιά μου.
Μα τι μένει από τη ζωή, όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί τη γλυκειά φωνή που βγάνει το νυχτοπούλι η τα συνακούσματα
των βατράχων ολόγυρα σε ένα βάλτο μέσα στη νυχτιά; Ο ερυθρόδερμος προτιμάει το
απλόηχο αγέρι λογαρισμένο από την καταμεσήμερη βροχή η μοσχοβολημένο με το πεύκο.
Του ερυθρόδερμου του είναι ακριβός ο αγέρας, γιατί όλα μοιράζονται την ίδια πνοή-τα ζώα, τα δέντρα, οι άνθρωποι.Ο λευκός δε
φαίνεται να δίδει προσοχή στον αγέρα που ανασαίνει. Σαν ένας που χαροπολεμάει
για μέρες πολλές, δεν οσμίζεται τίποτα.
Αν ξέραμε, μπορεί να καταλαβαίναμε- αν ξέραμε τα όνειρα του
λευκού, τις ελπίδες που περιγράφει στα παιδιά του τις μακριές
χειμωνιάτικες νύχτες, τα οράματα που ανάφτει το μυαλό τους, ώστε ανάλογα να
δέονται για την αυριανή. Αλλά εμείς είμαστε άγριοι. Μας είναι κρυφά τα όνειρα
του λευκού. Και επειδή μας είναι κρυφά, θα εξακολουθήσομε το δρόμο μας. Αν τα
συμφωνήσομε μαζί, θα το πράξομε για να σιγουρέψομε, μπορεί, τις μετρημένες
μέρες μας καταπώς το θελήσομε.
Όταν ο στερνός ερυθρόδερμος λείψει από τη γη, και από τη
μνήμη δεν απομείνει παρά ο ίσκιος από ένα σύννεφο που ταξιδεύει στον κάμπο, οι
ακρογιαλιές αυτές και τα δάση θα φυλάγουν ακόμα τα πνεύματα του λαού μου-τι
αυτή τη γη την αγαπούν, όπως το βρέφος αγαπάει το χτύπο της μητρικής
καρδιάς.
Αν σας την πολήσομε τη γη μας, αγαπήστε τη καθώς την
αγαπήσαμε εμείς, φροντίστε την καθώς τη φροντίσαμε εμείς, κρατήστε ζωντανή
στο λογισμό σας τη μνήμη της γης, όπως βρίσκεται τη στιγμή που την παίρνετε,
και με όλη σας τη δύναμη, με όλη την τρανή μπόρεση σας, με όλη την καρδιά
σας, διατηρήστε τη για τα τέκνα σας, και αγαπήστε την καθώς ο Θεός αγαπάει
όλους μας.
Ένα ξέρομε -ο Θεός σας είναι ο ίδιος Θεός. Η γη του είναι
ακριβή.
Ακόμα και ο λευκός δε γίνεται να απαλλαχτεί από την κοινή
μοίρα.