Η ΦΑΝΗ ΜΟΥ. Η ΦΑΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ-ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Αφορμή για τούτες τις λίγες φράσεις αποτελεί η έκδοση του διπλού δίσκου με τίτλο: « Ερμιονίτικοι σκοποί», η Ερμιόνη του χθες, τραγουδισμένη σήμερα, με πρωτοβουλία της ΧΟΕΡ (Χορευτική Ομάδα Ερμιόνης).
Μία από τις τραγουδιστικές γυναικείες φωνές που ηχογράφησα ήταν η Φανή. Είχε κι ένα τετράδιο με τους στίχους των τραγουδιών, γραμμένα με μολύβι που μού το δάνεισε.
«Η αληθινή ευτυχία βρίσκεται στις αναμνήσεις και τις ελπίδες» (Γεώργιος Δροσίνης)
Η Φανή κάποτε ελαφροπατούσε στις στράτες, όμοια λαφίνα βεργολυγερή. Καστανόξανθα πυκνά, λαμπερά μαλλιά πλεγμένα σε σφιχτοδεμένες κοτσίδες. Στους γαλήνιους κόλπους της νύχτας, τότε που κυοφορείται η ταραχή του έρωτα, οι παρέες των νέων της εποχής τραγουδούσαν στη γειτονιά της για εκείνη.
Περπατούσε κι έτριζαν οι στράτες, γελούσε κι άνθιζαν τα λουλούδια!
Νιάτα, η αποκορύφωση της ομορφιάς. Λουλούδι που σκορπούσε τριγύρω το άρωμά του. Λουλούδι που αναζητούσε το ταίρι του για να γίνει καρπός.
Έμαθε βλέπεται να ζει από μικρή με το κεφάλι ψηλά, κόντρα στα καθημερινά αδιέξοδα.
Οι μνήμες της αρμενίζουν σε ήρεμο πέλαγος. Μού διηγείται εξαιρετικά για πρόσωπα, γλυκοθυμήματα μιας νεανικής ζωής για μικροχαρές, μου μεταφέρει μυρωδιές παρελθόντος, ελαφρύ και ασύλληπτο το μύρο της, το ανασκαλίζεις και μοσχοβολά. Παραδίδει μαθήματα απλότητας, φράσεις παραινετικές σαν γνωμικά. Συζητάς μαζί της ήσυχα κι απλά.
Μού τραγουδά. Γιατί οι γυναίκες είναι εκείνες που τραγουδούν τον έρωτα, τραγουδούν το θάνατο (μοιρολογίστρες), νανουρίζουν τα μωρά τους• κι η Φανή τα έχει όλα τούτα τραγουδήσει. Έχει επίσης τραγουδήσει στ’ αμπέλι, στο θέρος, στον αργαλειό, στη μηχανή του ραψίματος.
Τραγούδια μαζί με άλλα πολλά σημαντικά, μικρά και μεγάλα γεγονότα της βιωμένης ζωής. Οι καρδιές αισθάνονται πάντα την ανάγκη ν’ ανοίξουν, να πουν τα δικά τους, τους πόνους, τις χαρές, τα όνειρά τους κι όταν ανοίγουν ξεκουράζονται, αλαφραίνουν. Η κουβέντα γίνεται βάλσαμο καρδιάς.
Μού αφηγείται, με την απλότητα της γλώσσας της, την καθαρότητα της μορφής της. Κι εγώ, είναι γνωστό πια ότι ελκύομαι από τις προφορικές ιστορίες, από τις αφηγήσεις που είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη ύπαρξη, γιατί οι ανθρώπινες αυτές ιστορίες αποτελούν πλούτο για τη σημαντικότητά τους και επίσης αποτελούν δεσμό με το παρελθόν.
Αυτές οι προσωπικές ιστορίες που είναι φυσικό να χάνονται στο πέρασμα του χρόνου, που όμως με την κάθε απώλεια της κάθε ιστορίας χάνεται η ροή της προφορικής γνώσης.
Γιατί κάθε τόπος έχει την ιστορία του, που μέσα από αυτήν αναδεικνύεται και η δομή της κοινωνίας του και γιατί η διαφύλαξη των ιστοριών δένεται με τον τόπο και με το τοπίο πολιτιστικό, φυσικό και κυρίως κοινωνικό.
Να είσαι καλά Φανή μου.
Βιβή Σκούρτη