Έμπνευση και Δημιουργία
του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη
Έμπνευση και Δημιουργία είναι δυο λέξεις που, με τις συγγενικές τους ευρηματικότητα -
εφευρετικότητα, δημιουργικότητα κ.α., εδώ και αρκετά χρόνια «αρέσουν ιδιαίτερα», γι’
αυτό επιλέγονται και γράφονται ως Πρωτοχρονιάτικες, εόρτιες και γενέθλιες ευχές.
Έμπνευση είναι η σύλληψη, συνήθως μιας πρωτότυπης ιδέας, που προκαλεί στο άτομο
ενθουσιασμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κινητοποιείται το σύνολο των παραγωγικών
του δυνάμεων, οι οποίες ασκούν τρομερή πίεση προκειμένου να βγει κάτι νέο και να
«αποκαλυφθεί» μια καινούργια ιδέα.
Δημιουργία είναι η δυναμική κατάσταση, που μέσα από το κενό ή το τίποτα βγαίνει κάτι
νέο που φυσικά δεν προϋπήρχε. Με άλλα λόγια η δημιουργία είναι η μορφωτική δύναμη
που «αποκαλύπτει» την καινούργια ιδέα ενώ η έμπνευση αποτελεί το πρώτο επίπεδο της
δημιουργίας.
Γεννιέται όμως το ερώτημα: Ο άνθρωπος από πού αντλεί την έμπνευση; Και πώς μπορεί
κανείς να «αποκτήσει» αυτό το λυτρωτικό χάρισμα;
Πηγή της έμπνευσης είναι ο ίδιος μας ο εαυτός, που δέχεται «επιρροές» με τη μεταβίβαση
των έμφυτων χαρακτηριστικών μέσω των γονιδίων (κληρονομικός παράγοντας) είτε μέσω
του περιβάλλοντος στο οποίο αναπτύσσεται.
Ανάμεσα, λοιπόν, σ’ αυτό το γνωστό δίπολο, που μέχρι σήμερα η επιστήμη διερευνά και
εξετάζει τα όριά του σε πολλούς τομείς, «αιχμαλωτίζεται» και η έμπνευση. Όμως η
ποιότητα και ο βαθμός της εξαρτάται από τον τρόπο που κάποιος ζει, βλέπει, εξετάζει,
ξεχωρίζει τα πράγματα αλλά και την αγάπη που έμαθε να δείχνει γι’ αυτά, δηλαδή στο
πώς εκπαιδεύεται και μαθαίνει.
Το σχολείο είναι ο κατεξοχήν συστηματικός παράγοντας ανάπτυξης της έμπνευσης και
δημιουργίας. Έχει μάλιστα τη δυνατότητα αλλά και την «υποχρέωση» να καθοδηγεί γονείς
και μαθητές προς αυτόν τον στόχο.
Τις περισσότερες φορές εμπνευστής και δημιουργός είναι το ίδιο πρόσωπο. Άλλοτε πάλι
άλλο πρόσωπο είναι ο εμπνευστής και άλλο ο δημιουργός. Τότε απαιτείται η θέληση και
των δύο για συνεργασία. Αστείρευτη πηγή έμπνευσης και ανεξάντλητη δεξαμενή ιδεών
παραμένει πάντα η ιδιαίτερη πατρίδα του καθενός.
Θα κλείσω με μια σύντομη ιστορία σχετική με το θέμα μου.
2
Κάποτε ένας βασιλιάς είχε ένα όμορφο κατακόκκινο κουστούμι που του άρεσε πολύ και γι’
αυτό το φορούσε καθημερινά για πολλά χρόνια. Με τον καιρό το κουστούμι άρχισε να
φθείρεται και ο βασιλιάς κάλεσε τον πιο φημισμένο ράφτη του βασιλείου του και τον ρώτησε
τι μπορεί να κάνει, για να μην το πετάξει.
Βασιλιά μου, θα φροντίσω να βγάλω ένα γερό κομμάτι ύφασμα από το κουστούμι και θα
σας φτιάξω ένα όμορφο γιλέκο!
Ο βασιλιάς συμφώνησε και σε λίγες μέρες το γιλέκο ήταν έτοιμο.
Το φορούσε κάθε μέρα ο βασιλιάς και μετά από καιρό το γιλέκο άρχισε να λειώνει. Κάλεσε
πάλι τον ράφτη κι εκείνος από το τριμμένο γιλέκο κατάφερε να βγάλει ένα γερό κομμάτι
ύφασμα και να φτιάξει έναν σκούφο.
Ο βασιλιάς φορούσε συνεχώς τον σκούφο μέχρι που φθάρθηκε κι αυτός! Τότε ο
ανεξάντλητος σε έμπνευση ράφτης/δημιουργός από ένα μικρό κομμάτι γερό πανί που είχε
απομείνει, έντυσε δύο κουμπιά που στόλιζαν καθημερινά τα ρούχα του βασιλιά για πολλά
πολλά χρόνια μέχρι τον θάνατό του!
