"Την Τετάρτη 27/1/2021 κατόπιν ενημέρωσης και άτυπης πρόσκλησης του Προέδρου του Κοινοτικού Συμβουλίου Ηλιοκάστρου κ. Χρήστου Σαλογιάννη οι οκτώ Πρόεδροι των Κοινοτήτων του Δήμου Ερμιονίδας συγκεντρωθήκαμε στο Κοινοτικό Κατάστημα Ερμιόνης με θέμα συζήτησης “το υπό κατάρτιση Νομοσχέδιο που αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ειδικότερα ότι αφορά το θεσμό Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού τις Κοινότητες- τρόπος εκλογής των Προέδρων και των μελών των κοινοτικών Συμβουλίων, αρμοδιότητες και πόρους Κοινοτήτων"........... (Ανακοίνωση).
Με το νέο νομοσχέδιο οι Κοινότητες ανησυχούν για τον υποβιβασμό των οργάνων τους και δείχνουν να αυτο-οργανώνονται, απουσία Δημάρχων και ΚΕΔΕ.
Ας σημειωθεί ότι για πάνω από τον μισό πληθυσμό της χώρας, οι διοικητικές αλλαγές δεν άλλαξαν κάτι ουσιαστικό. Ο Δήμος 'Υδρας, έμεινε ως είχε, ο Δήμος Αθηνών το ίδιο, και, αν ενώθηκαν δύο παλιοί αστικοί Δήμοι στην Πρωτεύουσα ή Συμπρωτεύουσα σε έναν μεγαλύτερο, δεν άλλαξε παρά το μέγεθος. Πρόσθεσαν απλά τα οικοδομικά τους τετράγωνα.
Αντίθετα, σε περιοχές σαν την Ερμιονίδα, έχουμε ουσιώδη αλλαγή - ανατροπή. Οκτώ Κοινότητες με αμειβόμενους Κοινοτάρχες έχουν απλά συμβουλευτική αρμοδιότητα και με το νέο νομοσχέδιο, μάλλον διακοσμητική. Κακά τα ψέματα, με το νέο νομοσχέδιο δεν έχουμε πια ούτε τυπικές Κοινότητες και κυρίαρχος είναι ο Δήμος.
Αυτό είναι μια μεγάλη αντίφαση: Ιστορικά, αλλά και στην πράξη, ο Ελληνισμός να στηρίχθηκε στις Κοινότητες, και τώρα η κεντρική διοίκηση να δημιουργεί ουσιαστικά επαρχιακούς Δήμους, τα παλιά Επαρχεία. Δεν έχει νόημα να συζητάμε στο χωριό πια με Κοινοτάρχη και Συμβούλους, αλλά με Δήμαρχο και Αντιδημάρχους.
Γιατί αυτή η αλλαγή; Δεν υπάρχει γιατί. Το μόνο που αρχικά έλεγαν ως πλεονέκτημα, ήταν ότι ο Δήμος σαν μεγαλύτερος θα είχε ευκολότερη πρόσβαση σε πόρους, προγράμματα κ.λ.π. Αποδείχθηκε αυτό στην πράξη ως μέγα παραμύθι.
Αυτό που βλέπουμε είναι ότι σιγά σιγά οι Περιφέρειες και η Κεντρική Διοίκηση αναλαμβάνουν λειτουργίες περιφερειακής έκτασης.
Στη δική μας Περιφέρεια σε ένα κέντρο θα μαζεύονται τα απορρίμματα. Λογικό είναι μια Περιφερειακή εταιρεία να αναλάβει και τη συλλογή και τη μεταφορά. Γιατί; Γιατί έτσι θα προκύψουν οικονομίες κλίμακας. Το ίδιο θα συμβεί και με τη διαχείριση του νερού άρδευσης και του πόσιμου στην Περιφέρειά μας. Κακά τα ψέματα, δεν μπορεί ο κάθε Δήμος να έχει δικές του υπηρεσίες για νερό, ξεχωριστές διοικήσεις, αποθήκες, συνεργεία, τεχνογνωσία κ.λ.π. Είναι αντιοικονομικό και αντι-οργανωτικό. Τι πρόκειται να κερδίσουν οι Αιγινήτες αν ο Δήμος τους αγοράζει το νερό της ΕΥΔΑΠ και το διανέμει μέσω της ΔΕΥΑ Αιγίνης από το να αναλάβει εξ ολοκλήρου νερό και λύματα η ΕΥΔΑΠ όπως κάνει στην Πρωτεύουσα;
Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου υπάρχουν δεκάδες σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων. Ο κάθε Δήμος κάνει τις δικές του παραγγελίες, δίνει τις δικές του εργολαβίες, προσλαμβάνει τους δικούς του επιστήμονες έστω και υποαπασχολούμενους κ.λ.π. Πετυχαίνει τιμές που πετυχαίνει ο μοναχικός αγρότης σε σχέση με τον συνεταιρισμό.
Στο Ισραήλ έχουν 4 ιδιωτικές ασφαλιστικές που η κάθε μία έχει τα νοσοκομεία της κ.λ.π. σε όλη την επικράτεια. Είναι ανταγωνιστικές μεταξύ τους, αλλά τα φάρμακα και όλο το υγειονομικό υλικό το αγοράζει το κράτος και το μεταπουλά στις εταιρείες. Έτσι έχει το σύστημα μεγάλο όφελος, όπως και οι ασθενείς.
Δεδομένου ότι σε δύο τρία χρόνια ο Δήμος δεν θα έχει καμία σχέση με έγγραφα, κτηματολόγια, υποθηκοφυλάκια κ.λ.π., αφού όλα γίνονται ηλεκτρονικά τι θα απομείνει στον Δήμο;
Θα μείνει ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η διαχείριση χώρων, η γενική εποπτεία, σχολικά και άλλα κτίσματα, αγροτικοί δρόμοι, παραλίες, παραγωγή.
Ας δούμε για παράδειγμα τον Δήμο του Πειραιά: Δεν ασχολείται με νερό και λύματα, υπάρχει η ΕΥΔΑΠ, μόνο συλλέγει απορρίμματα, δουλειά που μπορεί να κάνει η Περιφέρεια. Ασχολείται με τον πολιτισμό, τους χώρους, τις παραλίες και με την παραγωγή φροντίζοντας για επενδύσεις στην περιοχή του. Είναι βέβαια ένα τεράστιος αστικός Δήμος.
Έχω την πεποίθηση ότι, όταν η Κεντρική και Περιφερειακή Διοίκηση πραγματικά εκσυγχρονιστούν, θα πάρουν πίσω πλήθος κοινών ομοειδών αρμοδιοτήτων των επαρχιακών Δήμων, όπως νερά, απορρίμματα, λύματα και τα παρόμοια. Δηλαδή θα έχουμε μεγάλες Περιφερειακές εταιρείες - οργανισμούς όπως είναι η ΕΥΔΑΠ, ΣΔΙΤ απορριμμάτων - ανακύκλωσης και τα παρόμοια. Δημόσιες, ιδιωτικές, μεικτές; Αδιάφορο. Σημασία έχει το μέγεθος, το σταθερό οργανωτικό σχήμα, οι οικονομίες κλίμακας.
Και τότε θα επανέλθει ένα νέο ερώτημα: ο αποψιλωμένος από αυτές τις λειτουργίες περιφερειακός Δήμος θα κάνε καλύτερα τη δουλειά από τις Κοινότητές μας; Δηλαδή η Κοινότητα Ερμιόνης θα φροντίζει χειρότερα από τον Δήμο τα θέματα πολιτισμού της, αγροτικών δρόμων της, των σχολικών κτιρίων της, της παραγωγής της, των χώρων της, των παραλιών της, του περιβάλλοντος κ.λ.π. από ό,τι ο Δήμος Ερμιονίδας;
Κατηγορηματικά ΟΧΙ.
Η Κοινότητα είναι το μικρό κοινωνικό κύτταρο, το χωριό, το κεφαλοχώρι. Είναι το πρώτο σύνολο των οικογενειών. Είναι "μέχρι εκεί που ακούγονται τα κοκόρια, που τελειώνουν τα κτήματά της, που ακούγεται η καμπάνα της". Όπως η Πολιτεία δεν υπεισέρχεται στην οικογένεια, δεν υπεισέρχεται και στην Κοινότητα. Η πολιτεία είναι "κτίσμα" των οικογενειών και των κοινοτήτων και όχι το αντίστροφο.
Ο Δήμος θα μπορούσε να είναι το άθροισμα των Κοινοτήτων μας, αλλά δεν είναι. Είναι άθροισμα δημοτών, εν πολλοίς αγνώστων μεταξύ τους, όπως συμβαίνει με τα οικοδομικά τετράγωνα των πόλεων. Ο Διδυμιώτης θα φροντίσει τις υποθέσεις του με τους συγχωριανούς του που γνωρίζονται και συγκατοικούν. Δεν μπορεί να φροντίζει με τους Πορτοχελιώτες για το τι γινεται στον Άγιο Αιμιλιανό.
Προβλέπω μετά από λίγα χρόνια, η ίδια η ζωή θα δείξει το λάθος με τους επαρχιακούς Δήμους και θα τους διαλύσει υπέρ των παλαιών μας Κοινοτήτων. Δηλαδή ο Δήμος Ερμιονίδας και οι παρόμοιοί του ειναι ασυμβίβαστος με την Κοινότητα θεσμός. Δεν μπορεί η Κοινότητα από φύσει κυρίαρχη στον χώρο της να καταντάει εισηγητής των υποθέσεών της στον Δήμο. Και τα πολιτικά κόμματα ας υποστηρίζουν το Δήμο ή την Κοινότητα. Όχι μια αφύσικη σχέση Δήμου - Κοινότητας επειδή θέλουν να κάνουν αντιπολίτευση ή γιατί η ύπαρξη Δήμου τους ευνοεί πολιτικά.
Η άτυπη πρόσκληση λοιπόν και η σχετική πρωτοβουλία πιστεύω ότι από "κοινοτικό ένστικτο" είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Βασίλης Γκάτσος
