Το καλαμάκι ροφήματος και η ιστορία του
Του Γιάννη Λακούτση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
υπέβαλε πρόταση για
την απαγόρευση των
πλαστικών μιας χρήσης
( μπουκάλια, καλαμάκια, μπατονέτες, πιάτα, μαχαιροπήρουνα), σε
όλα τα μέλη
της. Το μέτρο
που προβλέπεται να
εγκριθεί εντός του
2019 είναι απίθανο
να τεθεί σε
ισχύ πριν από το 2022. Με
την κίνηση αυτή
καταβάλλεται προσπάθεια για
την μείωση των
οκτώ εκατομμύρια τόνων
πλαστικών αποβλήτων, ετησίως,
που καταλήγουν στους
ωκεανούς του πλανήτη,
( στην Ελλάδα
αντιστοιχούν: 3 δις.
πλαστικά καλαμάκια, 1 δις. 290
εκατομ. πλαστικά μπουκάλια,
300 εκατομ. πλαστικά
ποτήρια, 100 εκατομ.
πλαστικά σερβίτσια). Τα υλικά,
φιλικά προς το
περιβάλλον, που θα
αντικαταστήσουν τα πλαστικά
προτείνεται να είναι
από μπαμπού, άχυρο,
ζαχαροκάλαμο, πολτό πατάτας,
χαρτοπολτό και πολτό
καλαμποκιού. Ορισμένα βρετανικά
καταστήματα δοκίμασαν τα
καλαμάκια από ζυμάρι,
τα οποία μοιάζουν
με χοντρό μακαρόνι.
Ο κόσμος τα
δέχτηκε με ενθουσιασμό,
ενώ οι καταστηματάρχες σημειώνουν
ότι δεν πρέπει
να τα χρησιμοποιούν
όσοι έχουν αλλεργία
στη γλουτένη. Πρώτοι φαίνεται
να χρησιμοποίησαν καλαμάκια
οι Αρχαίοι Σουμέριοι
για να απολαμβάνουν τη
μπύρα τους. Ήταν
κατασκευασμένα από στέλεχος
άχυρου. Το παλαιότερο καλαμάκι
που σώζεται και βρέθηκε
σε τάφο Σουμερίων
που χρονολογείται το
3.000 π.χ. είναι
ένας σωλήνας κατασκευασμένος από
χρυσό και από
το πολύτιμο μπλε
πετράδι λάπις λάζουλι. Το
1800 ήταν στη
μόδα τα καλαμάκια
από άχυρο, που
ήταν φθηνά αλλά διαλύονταν μέσα
στο νερό. Το
πρώτο μοντέρνο καλαμάκι
σχεδιάστηκε από τον
Αμερικανό κατασκευαστή τσιγαρόχαρτων,
Μάρβιν Στόουν, το
1888. Ήταν χάρτινο
με επάλειψη από
κερί. Τον Ιούλιο
της ίδιας χρονιάς
εμφανίζονται και στην
Ελλάδα τα πρώτα
καλαμάκια από άχυρο.
Την καινοτομία αυτή
εισάγει ο Κ.
Γιαννάκης, ιδιοκτήτης του
Βασιλικού Ζαχαροπλαστείου που
βρισκόταν την οδό
Πανεπιστημίου 5, εκεί
που σήμερα είναι
το θέατρο Βρετάνια:
« Η καινοτομία του Κ.
Γιαννάκη συνίσταται εις
μικρά εξ αχύρου
σωληνάρια δια των
οποίων ροφάτε το
σιρόπι σας ή
το παγωτόν σας…» Ως Τρικουπικός,
ο Γιαννάκης, αποθεώθηκε
από τον κυβερνητικό
Τύπο: « βλέπετε τώρα πολλούς
με το καλαμάκι
στο στόμα και
ροφούν, ροφούν δροσιζόμενοι
και διασκεδάζοντες με
την ενασχόλησιν αύτήν…»
έγραφε η «Εφημερίς»
στις 24 Ιουλίου
1888.
Και ενώ οι συμπολιτευόμενες εφημερίδες
ήταν γεμάτες από
κολακευτικά σχόλια, συντηρητικοί πολιτευτές
και εκδότες ζητούσαν
« να κηρυχθεί
παράνομος ο ξενόφερτος
νεωτερισμός που προέτρεπε
τους Αθηναίους σε
θηλυπρεπείς αναρροφήσεις και
τις Αθηναίες σε απρεπείς, σκανδαλώδεις
απομυζήσεις εν μέση
οδώ». Το 1937 ο Joseph Friedman δημιούργησε
το σπαστό καλαμάκι.
Με την ευρεία χρήση
του πλαστικού τη
δεκαετία του ’60
άλλαξε και το
υλικό κατασκευής του. Τότε
έκαναν την εμφάνισή
τους και τα
πολύχρωμα.
