« Η Νεολαία»

Του Γιάννη Λακούτση

« Η Νεολαία»

«Μα ήταν ολοφάνερο πως τρέχαμε σ’ έναν κατήφορο που θα μας έριχνε στο βάραθρο, αν δεν βρισκόταν κάποιος να μας σταματήση. Και βρέθηκε, Ειν’ ενας χρόνος τώρα που κυβερνά την Ελλάδα ο Ιωάννης Μεταξάς. Μόνος του χωρίς βουλές και γερουσίες που όπως είχαν καταντήσει, δεν άφιναν ποτέ τους Κυβερνήτες να κάμουν τίποτα γενναίο… Κι ο κατήφορος τελείωσε. Σταματήσαμε, κάναμε μεταβολή και πήραμε τον ανήφορο του γυρισμού…».

                                                       Σας ασπάζομαι       ΦΑΙΔΩΝ

 Το περιοδικό «Εθνική Νεολαία», του οποίου η έκδοση είχε ξεκινήσει τον Φεβρουάριο του 1934 στηρίζοντας τον Κονδύλη, μετεστράφη προς τις αρχές του Μεταξικού καθεστώτος, αλλά χωρίς δυναμική  κι έτσι σταμάτησε να εκδίδεται στα τέλη του 1937.Το ίδιο συνέβη και με άλλα δυο περιοδικά, «Νεολαία Εθνική»

και «Ελληνική Νεολαία».

Η εβδομαδιαία εφημερίδα «Η Νεολαία», επίσημο όργανο της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) σταμάτησε και αυτή την έκδοση της μετά από κυκλοφορία είκοσι φύλλων, ( 14 Ιαν. – 27 Μαΐου 1938). Επανεκδόθηκε  έξι μήνες μετά την διακοπή της, αλλά με τη μορφή περιοδικού.Ήταν ένα όργανο « πνευματικής, ηθικής, θρησκευτικής, κοινωνικής και πολιτικής αγωγής».Πουλιόταν σε όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της ΕΟΝ, κυρίως σε μαθητές. Έτσι κατόρθωσε να κυκλοφορεί σε 70.000 τεύχη. Από τον Οκτώβριο του 1938 ως την κατάληψη της Αθήνας

από τα Γερμανικά στρατεύματα 26 Απριλίου 1941, κυκλοφόρησε συνολικά σε 133 τεύχη. Σχεδόν σε κάθε τεύχος πρόβαλλε η μορφή του Μεταξά, του οποίου αναδημοσιεύονταν εγκύκλιοι, ρήσεις, νουθεσίες, συνοδευόμενες από φωτογραφίες του. Στις σελίδες του περιοδικού συναντούσε  ο αναγνώστης λογοτεχνική ύλη, παιχνίδια, ανέκδοτα , πλούσια εικονογράφηση, στήλες αλληλογραφίας και κίνησης των σχηματισμών της ΕΟΝ. Καταξιωμένοι συγγραφείς συνεργάστηκαν με το περιοδικό. Ο Νίκος Καζαντζάκης δημοσίευε σε συνέχειες, με το ψευδώνυμο, «ΑΒΓ»το  παιδικό μυθιστόρημα «Στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου», χωρίς να ολοκληρωθεί λόγω διακοπής της έκδοσης.

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, ( Σας ασπάζομαι   ΦΑΙΔΩΝ), ο Στρατής Δούκας, Μάρκος Αυγέρης, Αιμίλιος Βεάκης, Φώτιος Κόντογλου, Σπύρος Μελλάς, Νίκος Τσελεμεντές, ήταν επίσης συνεργάτες του περιοδικού.

Μόλις ιδρύθηκε η ΕΟΝ ανάμεσα στους νέους που κατατάχτηκαν

ήταν και ο Μανόλης Γλέζος. Η πειθαρχία που είχε επιδείξει ήταν το διαβατήριο για να επιλεγεί για το ανεμοπορικό τμήμα της Νεολαίας. Η επιλογή για την Ανεμοπορία βασιζόταν σε αυστηρά κριτήρια, δεδομένου ότι οι εκπαιδευόμενοι αποτελούσαν στελέχη της ελληνικής αεροπορίας.

Το 1938 τον έστειλαν στο Βελεστίνο, όπου υπήρχε το «Πανελλήνιον Στρατόπεδον Εκπαιδεύσεως εις την Αεροπορίαν». Από την θέση αυτή αλληλογραφούσε συχνά με το περιοδικό: «ΕΜΜ.ΓΛΕΖΟΝ. Εδιαβάσαμε το μακροσκελές γράμμα σου.Θερμά συγχαρητήρια». (Τεύχος 3/2/1940)

Με το περιοδικό αλληλογραφούσε και ένας άλλος νέος που συμμετείχε στις δραστηριότητες της ΕΟΝ. Ο Μίκης (Μιχ.) Θεοδωράκης, ο οποίος στο τεύχος της 17/ΦΕΒΡ. 1940 έγραψε και το παρακάτω ποίημα:

Λόγια Σκαπανέα

Είμαι ένα σκαπανάκι /με ωραία φορεσιά,

με κοντό παντελονάκι /και γερή κορμοστασιά.

Έχω πίστη στο Χριστούλη,  /σεβασμό στο Βασιλιά,

σα μεγάλο πατερούλη /αγαπώ τον Μεταξά

Είμαι ένα σκαπανάκι /όλο δύναμη κι ορμή

παύω νάμαι πια παιδάκι /κι έχω αξία στη ζωή.

           ------------------------------------             

                                                                    

«Άχθος αρούρης» είναι Ομηρική έκφραση και σημαίνει «βάρος της γής».

Με το ψευδώνυμο αυτό ο ποιητής Νίκος Σαραντάκος ( 1903-1977)

έγραφε στα περιοδικά « Τρίβολος» και « Παπαρούνα». Από την συλλογή

« Της Κατοχής και του Στρατοπέδου» είναι το παρακάτω ποίημα:

Ο Κύριος Τάκης

Ήταν υπάλληλος μικρός εν τη κυριολεξία

με τις μικροφροντίδες του και τους μικροκαϋμούς του,

όμως σαν ήρθε ο Μεταξάς με την Τετάρτη Αυγούστου,

άξαφνα ο Τάκης ο μικρός βρέθηκε νάχει αξία.

Επίλεκτο των τσιρακιών του Μεταξά τσιράκι,

πρόκοβε σαν υπάλληλος και σαν χαφιές συγχρόνως,

έγινε τύπος κοσμικός, πήγαινε για μασόνος

και τον έλεγαν τώρα κύριο Τάκη.

Άτεγκτος πάντα κι αυστηρός στα υπηρεσιακά,

εμίλαγεν αφ’ υψηλού με κύρος, το οποίον

Ισούται με τα στρογγυλά μηδενικά,

που σοβαρότητος βαρύ καλύπτει προσωπείον.

Αριστερός της Κατοχής τα χρόνια. Λόγια κούφια.

Νόμιζε πως αριστερά θα γείρει η ζυγαριά.

Όμως αργότερα πετά την κόκκινη του σκούφια

κι ολοταχώς στην άλλη τη μεριά.

Κι αρχίζει πάλι σθεναρώς την εθνική του δράση

κι ιδανικά μεγάλα υπηρετών,

εκάρφωνε κι εκείνον και αυτόν,

με τέτοια μέσα ελπίζοντας πολύ ψηλά να φτάσει.

Ήταν και στο Στρατόπεδο. Εις άκρον φοβητσιάρης.

Είχε ένα οβάλ εικόνισμα της Παναγιάς στην τσέπη

να τόνε προστατεύει και να τον σκέπει.

Σκέψου τι δούλεμα από μας τραβούσε ο φουκαριάρης.

Κι όταν παραπονιότανε «γιατί δεν προσκυνάτε;»

και τράβαγε το κόνισμα και το φυλούσε κλαίοντας,

θυμόμουν την παλιά παραίνεση: «Σιγάτε,

μη αίσθονται οι θεοί ημάς ενθάδε πλέοντας.»

Τώρα τον ευυπόληπτο μας παρασταίνει αστό

έχει μια σύνταξη καλή, παίρνει και κάτι νοίκια,

τον απανταίνω που και που και τόνε χαιρετώ

με τη μεγάλη υπόληψη, που αρμόζει σε σκουλήκια.

                                                     Άχθος Aρούρης

                           

Πηγές: 1)« Η Διάπλαση των παίδων» 7/8/1937. 2) περιοδ. «Η Νεολαία»

3)biblionet.gr/author/10995/Γιώργος Ανδρειωμένος. 4)sarantacos.com.