Αφιέρωμα στους καφενέδες
Έλλη Βασιλάκη
Καφενόβιοι συμπολίτες συνωθούνται,
σε καρέκλες καφενείων χασμουριούνται.
Ξημεροβραδιάζονται έτσι κάθε μέρα,
πέρα βρέχει, πέρα βρέχει, πέρα-πέρα.
Παραγγέλνουν ένα σκέτο καφεδάκι,
παίζουν και το απαραίτητο ταβλάκι.
Κι άλλοι μεταξύ δύο στηλών Προπό
λύνουνε το Μεσοανατολικό.
Συντροφιά ο καθένας τη βαριεστημάρα,
και ομίχλη ο καπνός απ’ τα τσιγάρα.
Ίδιες μέρες για τα ίδια καφενεία,
ίδιες έννοιες, ίδια πλήξη και ανία.
Δυο αγοράζουν το πρωί εφημέριδες
που διαβάζουν άλλοι δέκα τζαμπατζήδες.
Σχολιάζουν, λένε κάτι για να πούνε,
όλο λένε, μα ποτέ δε συμφωνούνε.
Καφενόβιοι συμπολίτες συνωθούνται,
σε καρέκλες καφενείων χασμουριούνται.
Συντροφιά ο καθένας τη βαριεστημάρα,
και ομίχλη ο καπνός απ’ τα τσιγάρα.
Διονύσης Σκάλος
"...έλα στην παρέα μας να μπεις
κι όλα τα προβλήματα του κόσμου
φως μου, θα τα λύσουμε εμείς.
Κάτω από του καφενέ την τέντα
λέμε πράγματα λογής-λογής
κάνουμε παγκόσμια κουβέντα
περί Δύσης και Ανατολής.
Ένα γύρο όλοι καθισμένοι
κι έγινε Βουλή ο καφενές
μέσα στα προβλήματα κρυμμένη
φλόγα που ανάβει με φωνές..."
Δημήτρης Χατζηδιάκος
"Έχω ένα καφενέ
ένα παλιό ρημάδι
αχ να ‘τανε καράβι
γι αυτούς που μένουνε
και περιμένουνε"
Λευτέρης Παπαδόπουλος
Καφές, τάβλι και συμπάθεια...
«Η ουσία του καφενείου είναι παρούσα. Ένα μικρό τμήμα της ανθρωπότητας παριστάνει όλη την ανθρωπότητα. Στο καφενείο πας για να δεις και να σε δουν».λόγια του συγγραφέα Κωστή Παπαγιώργη
“Τα παραδοσιακά καφενεία είναι σήμερα 50.000 σε όλη την Ελλάδα, σερβίρουν ούζο, κρύο μεζέ, καφέ και οι πελάτες παίζουν πρέφα και τάβλι. Η αξία του καφενείου είναι μεγάλη. Εδώ σμίγει ο γέρος κι ο νέος και γίνονται όλοι ένα. Η πολιτική γίνεται στα καφενεία, εδώ πραγματώνεται η δημοκρατία κυριολεκτικά. Αν αυτός ο χώρος σβήσει, θα λείψει η κουλτούρα της χώρας.
…157 καφενεία έκλεισαν μέσα σ΄ έναν χρόνο και οι υπόλοιποι είχαμε πτώση του τζίρου στο 30%! (…) τα μεγάλα καφενεία έχουν πάθει ζημιά από τα μέτρα κατά του καπνίσματος. Πρόσφατα, μάλιστα, συναντηθήκαμε με το Σωματείο των Τούρκων. Αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, απαγορεύουν και εκεί τον αργιλέ»
ιστορική καταγωγή των παραδοσιακών καφενείων:
«Η ιστορία τους είναι πολύ παλιά. Χάνεται στα βάθη των αιώνων. Τα σημερινά παραδοσιακά καφενεία συνδέονται με την εποχή της τουρκοκρατίας και κυρίως με το νέο ελληνικό κράτος. Στη παλιά εποχή οι πολιτικοί έλεγαν «πάμε στο καφενείο για να κάνουμε μικρή Βουλή»! Μέσα στα καφενεία γινόταν οι εκλογές. Ο καφές χρονολογείται ότι ήρθε στην Ελλάδα τον 17ο αιώνα. Στην Κωνσταντινούπολη το 1ο καφενείο άνοιξε το 1555. Όμως το καφενείο χωρίς καφέ αλλά με άλλα αφεψήματα λειτουργούσε από την αρχαιότητα. Τον καφέ που προσφέρουμε δεν μου άρεσε ποτέ να τον λέω «τούρκικο». Τον έλεγα πάντα «ελληνικό». Αρχικά ο καφές παρασκευάζονταν σε παντοπωλεία. Μετά άνοιξαν και τα κεντρικά καφενεία.»
ο κοινωνικός τους ρόλος:
«Πολυπολιτισμικός ήταν πάντα. Κάποτε το θέατρο, το σινεμά, μέχρι και το 1960 που θυμόμαστε, παίζονταν στο καφενείο. Οι βουλευτές έκαναν τις ομιλίες τους στα καφενεία. Έπαιζαν και το ρόλο του ταχυδρομείου. Γενικά, στην επαρχία κυρίως, ήταν ένα «πολυκατάστημα» με κοινωνικές λειτουργίες. Τότε είχαμε και το χαρτοπαίγνιο κυρίως στις εορταστικές περιόδους. Μετά το κράτος χώρισε το χαρτοπαίγνιο ως επαγγελματική δραστηριότητα και επέβαλε άδεια «τεχνικών παιγνίων». Σήμερα χρειαζόμαστε χωριστή άδεια γι αυτό.»
μεγάλες δόξες:
«Ήταν καλή περίοδος από το 1960 μέχρι το 1995.» παραδοσιακό καφενείο «Χελωνιάς» στο Μπουρνάζι Γιάννης Κατσόγιαννης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Καφεπωλών Ελλάδας
(που αριθμεί 2.800 μέλη & εκπροσωπεί τα παραδοσιακά καφενεία στη χώρα μας)
«Εδώ γινόταν το αντάμωμα των Ηπειρωτών στην Αθήνα. Έβρισκαν δουλειές, ενώ έρχονταν και Πελοποννήσιοι και νησιώτες. Μέχρι το 1983, είχαμε και κλαρίνα χωρίς μικρόφωνο και λειτουργούσαμε μέχρι τις 12 το βράδυ (…)
«Έχει αλλάξει πια και η Ομόνοια. Είναι πιο επικίνδυνη. Σήμερα θαμώνες είναι οι ηλικιωμένοι, ενώ οι νέοι μάς προτιμούν σπάνια λόγω καφετεριών. Δεν κάθονται πια μαζί οι νέοι με τους γέρους»
«Εδώ θα συζητήσεις τα πάντα. Προσωπικά ζητήματα, πολιτική, τα πάντα. Κάποτε εδώ μέσα έπαιζαν και καρεκλιές λόγω διαφωνιών! Υπάρχει ένα δέσιμο σαν οικογένεια. Όλοι στο καφενείο γίνονται μια παρέα. Ο άγνωστος που μπαίνει γνωστός βγαίνει…Βασίλης και Τέλης Θεμελής
πήραν το παραδοσιακό καφενείο το 1979 «Η Ζίτσα» (από το 1936 στο κέντρο)
«Είναι υγεία να συχνάζεις στα καφενεία που παραμένουν και φθηνά. Αναπτύσσεται ο διάλογος, η κοινωνικότητα, η επικοινωνία.Γιάννης Μπανίκας, από τη Λάκκα Σουλίου, που συχνάζει στο ιστορικό καφενείο
«Τριάντα πέντε χρόνια έρχομαι εδώ. Συναντάμε συντοπίτες μας, είναι στο κέντρο και μπορούμε να συζητήσουμε τα θέματα της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Είναι ο συνδετικός μας κρίκος και βέβαια εδώ είναι πιο ανθρώπινα από την καφετέρια. Έχουμε άλλη άνεση» Βαγγέλης Παππάς από τη Λάκκα Σουλίου, που συχνάζει στο ιστορικό καφενείο
«Πρέπει να είσαι μερακλής για να φτιάξεις καφέ. Το μπρίκι είναι το μυστικό. (…) Σήμερα οι θαμώνες του ιστορικού καφενείου είναι κυρίως ντόπιοι και ηλικιωμένοι.»
Από τα χέρια του ήπιε καφέ η Ρόμι Σνάιντερ. «Δόξες και μεγαλεία έχει γνωρίσει αυτό το καφενείο», λέει και αναστενάζει.
«Η θεατρική σκηνή που υπάρχει στον χώρο μέχρι σήμερα φιλοξένησε δεκάδες παραστάσεις θιάσων, επιθεωρήσεις, πρόζες, χάρη στις οποίες μέσα εδώ γινόταν το αδιαχώρητο! Ο κόσμος στην Άμφισσα ήταν θεατρόφιλος, άφηναν κότες ή αυγά αντί χρημάτων για να παρακολουθήσουν την παράσταση»
Θανάσης Μαστρονικολόπουλος ψηλοτάβανο καφενείο «Πανελλήνιον» στην Άμφισσα με τριζάτο ξύλινο δάπεδο
«…μετράει 120 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας! Εγώ σιγά σιγά αποχωρώ. Αναλαμβάνουν τα εγγόνια μου το Πάσχα. Το καφενείο ήταν του παππού και μετά του πατέρα μου, από τον οποίο το πήρα. Ο κόσμος σήμερα δεν βγαίνει στη Σίφνο, η νεολαία πάει στις καφετέριες, δεν έρχονται εδώ. Έχω καθημερινά μόνο 8- 10 πελάτες. Τα καφενεία έσβησαν. Παλιότερα ήμασταν γεμάτοι. Δεν υπήρχαν δουλειές και οι ντόπιοι έβρισκαν μεροκάματο στο καφενείο. Οι εργάτες δεν έρχονται πια. Παλιά μας προτιμούσαν οι αγγειοπλάστες, οι ψαράδες, οι υδραυλικοί και άλλοι κλάδοι (…)Στις καφετέριες κυριαρχεί η μηχανή του εσπρέσο. Εμείς κάνουμε μόνο ελληνικό στο μπρίκι και νεσκαφέ. Τίποτε άλλο». Γιάννης Δρακάκης
καφενείο Δρακάκης στο Στενό της Απολλωνίας της Σίφνου
Το πρώτο μη επανδρωμένο παραδοσιακό καφενείο
Το καφενείο αυτό το βρήκαμε στη Λάστα Αρκαδίας.
(αυτοδιαχειριζόμενη κουζινούλα φουλ εξοπλισμένη με ειδικές σημάνσεις σε κάθε ντουλάπι, προαιρετικό ταμείο)
Μία Ταξιδιωτική πρόταση για επίσκεψη (ή και διαμονή) σε ένα μικρό οικισμό της ορεινής Αρκαδίας που ξεφεύγει από τους παραδοσιακούς τοπικούς προορισμούς (Βυτίνα, Δημητσάνα, Στεμνίτσα)…
Με σήκωμα μίας ασφάλειας στον πίνακα του καφενείου φωταγωγείται η μάλλον ερημωμένη πλατεία του χωριού που βρίσκεται ακριβώς απ’ έξω. Το μέρος ξαφνικά θυμίζει κινηματογραφικό πλατώ. Οι λεπτομέρειες που δεν φαίνονται είναι η πηγή με το τρεχούμενο νερό λίγο πιο δίπλα από τα πλατάνια, το παραδοσιακό εκκλησάκι του Αϊ Γιώργη, δίπλα από το καφενείο, καθώς και τα τραπεζάκια πίσω από τα πλατάνια στα οποία ο επισκέπτης μπορεί να κάτσει και να απολαύσει αφ’ υψηλού ( 1.150 μέτρα ) μία υπέροχη θέα που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα χωριά Βυτίνα και Νυμφασία Αρκαδίας. Το μεσημέρι ο ίσκιος των πλατανιών είναι αρκετά παχύς για να σε δροσίζει (ανεξαρτήτως καύσωνα), ενώ το βράδυ η ζακέτα είναι άκρως απαραίτητη ακόμα και στην καρδιά του καλοκαιριού.
συρραφή πηγών:
eea-info.gr
http://www.fifo.gr/
ΤΑ ΝΕΑ
