Του Γιάννη Λακούτση
Ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, ήταν
μηχανικός, φυσικός μαθηματικός και ένας εκπληκτικός εφευρέτης. Δεν είναι
τυχαίο που σώζεται ολόκληρο σχεδόν το έργο του, αποτέλεσμα του θαυμασμού που
ένοιωθαν γι αυτόν οι αμέτρητοι αντιγραφείς του ( Έλληνες, Άραβες, Ρωμαίοι κ.
α). Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια μεταξύ 1ου π.Χ. και 1ου μ.Χ. αιώνα. Διεύθυνε την Ανωτάτη Τεχνική Ελληνική Σχολή η οποία θεωρείται το πρώτο συστηματικό πολυτεχνείο του κόσμου.
Είναι ο πρώτος που διατύπωσε τη φράση: « μερικοί χρησιμοποιούν τον υδράργυρο
αντί του ύδατος, δια την επιφοράν πιέσεως». Στο βιβλίο του «Πνευματικά»,εδώ, ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, περιγράφει εκτός από απλές κατασκευές και πολλές άλλες
σύνθετες, που εκτελούσαν με διάφορους τρόπους αυτόματες λειτουργίες. Οι
κατασκευές αυτές ήταν μηχανισμοί, «οι οποίοι χρησιμοποιούσαν την πίεση του
ύδατος και τον διαστελλόμενο από την θερμότητα αέρα, για να προκαλέσουν
αυτοκίνηση και παραγωγή ήχων». Ανάμεσα στους εβδομήντα οκτώ αυτοματισμούς, που
περιγράφει και αποτελούν μια εξαιρετική εφαρμογή όλων των τότε γνωστών αρχών
των Φυσικών Επιστημών, είναι και το αυτόματο σπονδείο με κερματοδέκτη η αγιαστήριον.
Το αγιαστήριον ήταν
μια κατασκευή αυτόματης λήψης αγιασμού. Βρισκόταν έξω από κάθε ναό και
λειτουργούσε με τη ρίψη νομίσματος. Ο πιστός έριχνε το νόμισμα σε μια υποδοχή και αυτό με τη σειρά του έπεφτε πάνω στο δίσκο
ενός ζυγού, ο οποίος εκτρεπόταν ανοίγοντας μια κωνική βαλβίδα. Η βαλβίδα
επέτρεπε τη ροή νερού ποσότητας αντίστοιχης του βάρους του νομίσματος. Το αγιαστήριον, λοιπόν, ήταν μια αυτόματη κατασκευή του 70 μ.Χ.; προπομπός όχι μόνο
των σύγχρονων αυτόματων μηχανών πώλησης, εδώ, αλλά και των μελλοντικών, γιατί το μέλλον είναι εδώ .
( Δείτε τη λειτουργία της συσκευής στο 36:32)
