Τρίτη 18 Ιουνίου 2013

ΠΑΜΕ ΣΙΝΕΜΑ;



ΠΑΜΕ ΣΙΝΕΜΑ;

Η ρεαλιστική γαλλική ταινία, «ΣΩΜΑ ΜΕ ΣΩΜΑ», του Ζακ Οντιάρ, ένα ερωτικό δράμα γεμάτο ένταση, συμμετείχε «στο διαγωνιστικό» του φεστιβάλ των Καννών. Επιχειρεί να δείξει πώς οι σωματικά ή ψυχικά τσακισμένοι ήρωές της, ζώντας στο δικό τους περιθώριο (για διαφορετικούς λογούς ο καθένας), μπορούν να συνυπάρξουν. Nα σταθούν, ξανά, όρθιοι στα …πόδια τους, δίνοντας δύναμη και αγάπη ο ένας στον άλλο.
Ένας περιπλανώμενος πατέρας, ο Αλί, μόνος με το μικρό του γιο, άστεγος, άφραγκος, χωρίς φίλους, βρίσκει καταφύγιο και …φροντίδα στην αδερφή του, στο νότο της Γαλλίας. Συναντά στο κλαμπ της πόλης μια όμορφη και με πολλή αυτοπεποίθηση γυναίκα, τη Στεφανί, που εκπαιδεύει όρκες (φάλαινες) στη Marineland.
Το λαϊκό παιδί και η όμορφη νεαρή γυναίκα συναντώνται για δεύτερη φορά μετά από μερικές μέρες, με τη Στεφανί να «κινείται» με αναπηρικό καροτσάκι, έχοντας χάσει τα δυο της πόδια σε ένα φριχτό ατύχημα.
Ο Αλί αναλαμβάνει να τη βοηθήσει, απλά, «χωρίς συναίσθημα ή οίκτο», ενώ παράλληλα, προκειμένου να κερδίσει χρήματα, χρησιμοποιεί τα χέρια του και τη δύναμή του σε πυγμαχικούς αγώνες του δρόμου.
Η Στεφανί (εκπληκτική η Μαριόν Κοτιγιάρ), με τη βοήθεια του Αλί, ξαναβρίσκει τη χαμένη της αυτοπεποίθηση και την προηγούμενη ζωή της, ως εκπαιδεύτρια. Ο Αλί ξεκινά με γνώμονα τα ένστικτά του και σταδιακά "εξελίσσεται"... Μαθαίνει κοντά της την τρυφερότητα, την υπομονή, την αγάπη. Στη συγκλονιστική σκηνή στον πάγο πριν το τέλος, βιώνοντας ο ίδιος το φόβο της απώλειας, πετυχαίνει τον «πλήρη εξανθρωπισμό του».
Η ταινία ξεκινά με την εικόνα των σωμάτων, τη γυμνασμένη πλάτη του ήρωα και την έλλειψη των άκρων της ηρωίδας. Στη συνέχεια ο σκηνοθέτης δείχνει, μεθοδικά, την εξέλιξη της σχέσης των δυο πρωταγωνιστών που καταλήγει σε «ισοδύναμη ένωση και όχι δεσμό ανάγκης».
Βρήκαμε την ταινία δυνατή, δραματική και σκληρή, συγκινητική, χωρίς, ωστόσο, να πέφτει στην παγίδα του μελό, με ωμότητα και ευαισθησία που τελικά κερδίζουν το θεατή.
Θυμηθήκαμε τους "Άθικτους", που διαπραγματεύονται το ίδιο θέμα με περισσότερη αισιοδοξία.
Παρακολουθήσαμε τον αγώνα δύο ανθρώπων, που δεν είναι «ολόκληροι», να επιβιώσουν, βρίσκοντας τον τρόπο, διστακτικά και επώδυνα αρχικά, να συμπληρώσουν ο ένας τον άλλο.
Πήραμε ουσιαστικά μηνύματα ανθρωπιάς, εμπιστοσύνης και άντλησης δύναμης μέσα από τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους.

Το σώμα μας

Το σώμα είναι ναός του πνεύματος και της συγκίνησης. Πηγή των συναισθημάτων, της γνώσης και της ευτυχίας. Είναι πάντα επίκαιρο, διαχρονικό και το υλικό του στοιχείο μπαίνει βαθιά μέσα στο νου και την ψυχή. Είναι πηγή ενέργειας.
Η έλλειψη αρτιμέλειας, ωστόσο, δεν μπορεί να είναι ταπείνωση του ανθρώπινου σώματος, καθώς «η ομορφιά είναι κάτι περισσότερο από ένα τέλειο κορμί. Είναι η δύναμη και η θέληση για ζωή. Είναι η αυτοπεποίθηση που δίνουν οι επιλογές μας».1
Δεν παραγνωρίζουμε, βέβαια, το γεγονός ότι ενήλικες και παιδιά που κατά τη διάρκεια της ζωής τους υπέστησαν ακρωτηριασμούς των άκρων, όπως στην ταινία, μπορεί να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στο σωματικό, γνωστικό και συναισθηματικό τομέα,2 αφού:
Η απώλεια των άκρων επιφέρει μεγάλες αλλαγές στην ισορροπία του σώματος, τη βάδιση, την αυτοεξυπηρέτηση, τις δραστηριότητες του ατόμου (γραφή, άθληση κ.λπ.)
Περιορίζονται οι δυνατότητές του για διεκπεραίωση της ανάγκης για επαφή με άλλα πρόσωπα, με αποτέλεσμα την ψυχολογική επιβάρυνση. Έτσι δημιουργούνται συναισθήματα ντροπής, θυμού, αποστροφής για διαπροσωπικές/ κοινωνικές σχέσεις, έλλειψη αυτοεκτίμησης, άγχος κ.λπ.
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας η υποκατάσταση των λειτουργιών των άκρων είναι εφικτή, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, κατά περίπτωση, σε παιδιά και ενήλικες. Σύμφωνα με μελέτες ένα άτομο που δεν έχει πόδια, μπορεί να χρησιμοποιήσει μηχανικά, με προσομοίωση στην κίνηση που ξεπερνά το 80%.
Συγκλονιστικές λογοτεχνικές περιγραφές με σχετικό περιεχόμενο υπάρχουν στα βιβλία:
«Η Αργυρώ», «Η κόλαση των παιδιών», «Ο μικρός Ντούπ», «Το ποτάμι ζήλεψε», «Η Στραβοκώσταινα», «Η κουκουβάγια με τα χρυσά φτερά», «Τα παπουτσάκια που λένε παραμύθια», «Η έκλειψη του ήλιου» κ.α.
Στη ζωή μας καθημερινά συναντάμε ανθρώπους που συμφιλιωμένοι με το πρόβλημά τους εργάζονται, σπουδάζουν, αθλούνται, καθώς και άλλους που, επηρεασμένοι αρνητικά, οδηγούνται στην απομόνωση και ενίοτε σε ακραίες συμπεριφορές.

ΣΗΜ.
1.Σχόλιο Ν. Καραμανλή με αφορμή τη δημοσιοποίηση του προβλήματος της Α. Τζολί, 15-05-2013.
2.Γιάννης Σπετσιώτης & Σταύρος Σταθόπουλος: «Παιδαγωγική και Διδακτική των παιδιών με κινητικές αναπηρίες», Εκδ. ΩΡΙΩΝ, Αθήνα 2003


Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου

.