Γυναίκες που πέρασαν στην
Ιστορία
( Πίσω από τα κάγκελα πρώτη αριστερά η Μαίρη Παριανού)
Στην αντίσταση κατά της ξένης κατοχής, που έλαβε
τεράστιες διαστάσεις, πήρε μέρος η
πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Ιδιαίτερα δυναμική και πρωτοφανής για την ελληνική
πραγματικότητα ήταν η δράση που ανέπτυξαν οι γυναίκες όλων των ηλικιών, σε κάθε
είδους αντιστασιακή κινητοποίηση. Γυναίκες που κουβάλησαν το όπλο, που έγιναν
σύνδεσμοι με αντιστασιακές οργανώσεις. Γυναίκες που φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν,
βασανίστηκαν και κατέληξαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Γυναίκες που
δεν γνωρίζουμε, δεν παρελαύνουν σε τηλεοπτικά πάνελ, δεν δίνουν συνεντεύξεις,
δεν είναι δημοφιλείς. Γυναίκες που επέλεξαν την σιωπή, χωρίς να εκμεταλλευτούν
τον παρελθόν τους.
Μια τέτοια γυναίκα είναι και η Κρανιδιώτισσα, Μαίρη Παριανού
του Κοσμά.
Σαν σήμερα 4 Ιουνίου 1943 καταδικάζεται «εις θάνατον», από
έκτακτο στρατοδικείο η Μαίρη Παριανού του Κοσμά, για την συμμετοχή της στην
αντιστασιακή οργάνωση Προμηθεύς Ι Ι ενώ
ήταν ακόμα μαθήτρια γυμνασίου. Μαζί με την Παριανού, καταδικάζονται «δις εις
θάνατον» και δύο βασικοί συνεργάτες της
οργάνωσης, οι οποίοι εκτελούνται μαζί με άλλους πατριώτες στο σκοπευτήριο της
Καισαριανής.
Η ποινή της Παριανού λόγω του νεαρού της ηλικίας της, (ήταν
19 ετών) μετατρέπεται
σε ισόβια και μεταφέρεται σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας
στην Αυστρία.
« Μας πήγαν στο κελί:δύο κρεβάτια στον τοίχο κλειστά, ένα
τραπεζάκι πτυσσόμενο ένας μικρός νιπτήρας, και η τουαλέτα μέσα εκεί που θα
κοιμόμαστε. Μας κλείδωσαν.
Πριν μας κλείσουν μας έκαναν μάθημα ότι τα κρεβάτια θα τα
κατεβάζουμε από τον τοίχο, που ήταν από γάντζους κρεμασμένα θα κοιμόμαστε, το πρωί
θα καθαρίζουμε και θα τα βάζουμε πάλι
όπως ήταν στον τοίχο. Χαρτί μολύβι απαγορευόταν αυστηρά. Η πόρτα του
κελιού είχε ένα παραθυράκι και από εκεί μας έδιναν το φαγητό και ότι άλλο. Μας
κλείδωσαν. Αυτό το κλείδωμα το έχω ακόμα στα αυτιά μου…
Μετά από δύο ημέρες μας είπαν να κατεβούμε κάτω για να
κάνουμε μπάνιο. Μας πήγαν σε ένα μεγάλο θάλαμο, μας έδωσαν από μια πετσέτα και
από ένα πλακάκι σαπούνι γκρίζο, που δεν έκανε σαπουνάδα, μια γλίτσα. Βέβαια δεν
ξέραμε τι σαπούνι ήταν αυτό. Μετά από καιρό μάθαμε ότι ήταν σαπούνι από τους
Εβραίους που έκαιγαν και τη στάχτη την έκαναν σαπούνι και το έδιναν στους
φυλακισμένους…»
Στις 2 Απριλίου 1945 η πόλη Κρεμς, ανατολικά της Βιέννης, όπου ήταν και το στρατόπεδο, καταλαμβάνεται από
τον Κόκκινο Στρατό. Η Μαίρη Παριανού ελεύθερη πια περιμένει με ανυπομονησία να
γυρίσει στην πατρίδα. Η ημέρα αυτή είναι
η
12 Αυγούστου 1945. Στο τέλος του βιβλίου της («Μαρτυρίες από
την αντίσταση και τη φυλακή 1941-1945»-Εκδόσεις
ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ) καταλήγει ως εξής: «…δεν
νοιώθω άνετα που υποχρεώνομαι, κάτω από τις αμέτρητες ανάγκες της ζωής, να μην
αφηγούμαι στο παιδί μου, που μου στέρησε ο φασισμός. Γνώρισα όλη την κτηνωδία
του φασισμού. Μνήμες από την ιστορία του αντιφασιστικού αγώνα έγιναν οργή όσων
επέζησαν και όρκος για τις επερχόμενες γενιές, για όσους έδωσαν τα νιάτα τους
αφειδώλευτα στο όνομα της Δικαιοσύνης και της Δημοκρατίας».
Γιάννης Λακούτσης
