Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010

magni ce glicia glossa pu den echi na chathi

Στην ελληνόφωνη Καλαβρία είναι αφιερωμένη η εκδήλωση που διοργανώνει ο Οργανισμός για τη διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας (ΟΔΕΓ), στις 8 Δεκεμβρίου, στην αίθουσα «Δαίδαλος» του Ελληνο-βρετανικού Κολλεγίου, στην Αθήνα. «Ελληνοκαλαβρέζικη διάλεκτος: ιστορία και χαρακτηριστικά», είναι το θέμα της ομιλίας του Αθανάσιου Κόρμαλη, ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει ο Πρόεδρο του ΟΔΕΓ, Κωνσταντίνος Καρκανιάς. Στο πλαίσιο της εκδήλωση θα προβληθεί η ταινίας μικρού μήκους, «Το φουκάρι τη γενία», του ελληνοϊταλού σκηνοθέτη Αλεσάντρο Σπηλιωτόπουλου, ο οποίος θα παραβρεθεί και θα μιλήσει στην εκδήλωση.
• Η πρώτη ταινία στη γκρεκάνικη διάλεκτο
 Η ταινία γυρίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι στη Χώρα του Βούα (Μπόβα) από τον ελληνοϊταλό σκηνοθέτη Αλεσάντρο Σπηλιωτόπουλο και έχει μία ιδιαιτερότητα: είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε εξ’ ολοκλήρου στη γκρεκάνικη διάλεκτο. Οι τελευταίοι ομιλούντες των ελληνικών της Καλαβρίας περιγράφουν το ιδίωμά τους ως την «magni ce glicia glossa pu den echi na chathi» (σπουδαία και γλυκειά γλώσσα που δεν πρέπει να χαθεί), όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ του Έντσα Καβαλλάρο, στην εφημερίδα της Καλαβρίας, «il Quotidiano». Η ταινία είχε επιλεγεί για το διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Δράμας 2010, γεγονός που είχε
ενθουσιάσει τους ελληνόφωνους της Καλαβρίας.

Το έργο είναι μία προσαρμογή για την μεγάλη οθόνη του διασκεδαστικού θεατρικού μονόπρακτου «To scatulucii ti jenia», που έγραψε η μικρή, τότε, Ντέλια Σκουιλλάτσι.

Η υπόθεση του έργου έχει ως εξής: Ένας Γκρεκάνος πάει στο γραφείο του Δήμου ενός ελληνόφωνου χωριού της Κάτω Ιταλίας για να βγάλει ταυτότητα. Το πρόβλημα είναι ότι ο χωρικός αυτός είναι κωφάλαλος και αγράμματος, οπότε αναγκάζεται να επινοήσει διάφορους τρόπους, αρκετά ανορθόδοξους και περίπλοκους, για να δηλώσει όλα τα στοιχεία του στους αργόσχολους ελληνόφωνους γραφειοκράτες.

Μερικά από τα δυνατά σημεία της ταινίας, που μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα «γλωσσικό παιχνίδισμα», είναι το διφορούμενο που έχουν οι ατάκες των πρωταγωνιστών, όπως και η έξυπνη χρήση πολλών στοιχείων του τοπικού ελληνόφωνου πολιτισμού.

«Ισχυρά συμβολικό, και ας ελπίσουμε όχι προφητικό, είναι το γεγονός ότι ο ήρωας μιας ταινίας που φιλοδοξεί να συμβάλλει στο να μη λησμονηθεί μία γλώσσα που ολοένα και λιγότερο ομιλείται και ακούγεται, είναι κωφάλαλος», επισημαίνει o Έντσα Καβαλλάρο.

Αναφέρει, επίσης, ότι τα άτομα που παίζουν στην ταινία, ( Σαβέριο Λόνγκο, Μαριάντζελα Μαεσάνο, Μπρούνο Τράκλο, Μίμο Κουτζουκόλι, Τίτο Σκουιλάτσι, Αντόνιο Μαεσάνο), προσπαθούν εδώ και πολλά χρόνια και με διάφορες πρωτοβουλίες να κρατήσουν ζωντανή τη γλώσσα των προγόνων τους. Με αυτό το πρώτο παράδειγμα χρήσης της γλώσσας σε ταινία μυθοπλασίας, εύχονται να παρακινηθούν οι νέοι της περιοχής ώστε να μάθουν και να μιλήσουν την «glicìa glossa». Ένα άλλο κίνητρο για την πραγματοποίηση αυτής της κωμωδίας, ήταν η θέληση να κινηματογραφηθεί η χρήση του ελληνόφωνου ιδιώματος όχι στο φυσικό, αγροκτηνοτροφικό του περιβάλλον, αλλά σε ένα σύγχρονο, όπως είναι αυτό της υπηρεσίας του Δήμου, στην οποία απευθύνεται ο πρωταγωνιστής.
«Αποτέλεσμα της διαίσθησης του προέδρου του ελληνόφωνου συλλόγου «Γιαλό του Βούα», Μπρούνο Τρακλό, η δουλειά αυτή αποτελεί μία απόλυτη καινοτομία στο τοπίο της ελληνο-καλαβρέζικης αλλογλωσσίας. Με αυτήν την ταινία, η αρχαία γλώσσα της Χώρας του Βούα εισέρχεται με κάθε επισημότητα πλέον στη σύγχρονη εποχή, αποδεικνύοντας πως η επονομαζόμενη «γλώσσα των βοσκών του Ασπρομόντε» είναι σε θέση να αναμετρηθεί με τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Ο Αλεσάντρο Σπηλιωτόπουλος, σκηνοθέτης της ταινίας μικρού μήκους «Το φουκάρι τη γενία», είναι ο πρώτος κινηματογραφιστής που πραγματοποιεί το πάντρεμα του ελληνόφωνου ιδιώματος με τον κινηματογράφο, ενώνοντας έτσι την αρχαία με τη σύγχρονη εποχή», τονίζει ο Έντσα Καβαλλάρο.
Η εκδήλωση της ΟΔΕΓ θα ολοκληρωθεί με την προβολή μαγνητοσκοπημένων παραδοσιακών τραγουδιών και απαγγελιών από τις ελληνόφωνες περιοχές.

Δ.Ριμπά
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ