Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2021

Το «Υδράκι» του Λεούση. Του Γιάννη Λακούτση



Ναυπηγήθηκε στο Stabilimento Tecnico της Τεργέστης το 1899. Ήταν 231 τόνων 43,6 μήκος και 6,3 μέτρα πλάτος. Ήταν από τα λίγα ακτοπλοϊκά που ήταν από «πρώτο χέρι». Ταξίδεψε για τρείς σημαντικούς παίχτες του προπολεμικού Σαρωνικού. Για τον Υδραίο Ιωάννη Λεούση, για τον Σπετσιώτη Κ.Πετσάλη (1933) και  από το 1938 για τον Υδραίο Παναγή Πρωτόπαπα.  Στις 31 Οκτωβρίου 1940 επιτάχθηκε από το Ναυτικό. Το τέλος του ήρθε, τον Απρίλιο του 1941, όταν το εντόπισαν γερμανικά αεροσκάφη και το βύθισαν στη θέση βούρκος των Μεγάρων. Παρέμεινε βυθισμένο μέχρι το 1949 όπου το ανέλκυσε ο Οργανισμός Ανέλκυσης Ναυαγίων και πωλήθηκε για διάλυση.

Το «Ύδρα» ήταν το πρώτο καράβι που  έβαλε στο δρομολόγιό του  το λιμάνι της Ερμιόνης. «Έτσι ανακουφίστηκαν οι κάτοικοι της  γραφικής Ερμιόνης με τους ανεμόμυλους της και τα καταπράσινα αμπέλια και περιβόλια της», Μαζί με την Ερμιόνη «ανακουφίστηκαν» και οι  γύρω 

 


περιοχές, όπως το Κρανίδι, και τα Δίδυμα, από την ταλαιπωρία του μπαρκαρίσματος από το Πόρτο Χέλι. Το «Ύδρα» του Λεούση και το «Ιωάννα» του Βελιώτη, συναγωνίζονταν το « Έλλη» του Δασκαλάκη και το «Κανάρης». Ιδιαίτερη προτίμηση στο καράβι αυτό είχε ο Ναύαρχος Κουντουριώτης, γιατί έφερε και το όνομα της ιδιαίτερης πατρίδας του. Στο αγαπημένο του αυτό καράβι δόθηκε η εξαιρετική τιμή να μεταφέρει τη σορό του, από το Π.Φάληρο στην τελευταία του κατοικία στην Ύδρα.




Η ατυχία κυνήγησε ανελέητα το καράβι αυτό. Στις 14 Απριλίου του 1924, συγκρούστηκε με το Ιταλικό Υπερωκεάνειο, Gratz, μέσα στο λιμάνι του Πειραιά. Πλοίαρχος ο καπετάν Σταμάτης Μονοχάρτζης. « «Χθες το απόγευμα, εις τον προλιμένα Πειραιώς, συνεκρούσθησαν το Ιταλικόν της γραμμής «Γκρατς», όπερ απέπλεε δια Μπρίντεζι και το Ελληνικόν «Ύδρα», προερχόμενον εκ Ναυπλίου, με 430 επιβάτας, κατά το πλείστον ψηφοφόρους…Το ατμόπλοιον «Ύδρα», εισπλέον, ηκολούθει την κανονικήν προς τα δεξιά γραμμήν, συμφώνως προς τους ναυτικούς κανόνας. Αλλά και το «Γκρατς» έπλεεν προς τα δεξιά. Ο πλοίαρχος της «Ύδρας» δια σημάτων ειδοποίησεν εγκαίρως το Ιταλικόν  ν’ αλλάξη πορείαν. Πολλοί για να αποφύγουν τον κίνδυνο, έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν. Κάποιος στην παραζάλη του βέβαια, έβγαλε το περίστροφό του και πυροβολούσε το Ιταλικό σκάφος ίσως με την ιδέα ότι μπορούσε να το σταματήσει! Τέλος επήλθεν το μοιραίον. Ο κολοσσός έπεσε επάνω μας και μας κτύπησε με τρομερό κρότο στα πλευρά της Αης  γέφυρας». 

Μετά από 13 χρόνια, η μοίρα χτυπά το «Ύδρα» για δεύτερη φορά, ακόμα πιο δυνατά. Την πρώτη Αυγούστου 1937 και ενώ απέπλεε από το λιμάνι του Πειραιά με προορισμό το Λεωνίδιο, συγκρούστηκε με το τρεχαντήρι « «Ανάστασις» το οποίο είχε αποπλεύσει από την Αίγινα με προορισμό τον Πειραιά. Κυβερνήτης του τρεχαντηριού ο και ιδιοκτήτης του, Χαράλαμπος Λεούσης. Πλήρωμα ο 18χρονος γιός του, Θανάσης, ως μηχανικός και ο ναύτης Λυκούρης. Πόσους ακριβώς επιβάτες μετέφερε είναι ένα μυστήριο, γράφει ο Τύπος της εποχής. Ο Τελώνης της Αίγινας αναφέρει στο Λιμεναρχείο Πειραιώς ότι στο τρεχαντήρι επέβαιναν 45 άτομα. Διασωθέντες επιβάτες υποστηρίζουν ότι  τα άτομα που μετέφερε το «Ανάστασις» ήταν πάνω από εβδομήντα, ανάμεσά τους δεκαπέντε παιδιά. Άγνωστος παραμένει πάντα ο αριθμός των μικρών παιδιών τα οποία δεν είχαν εισιτήρια και δεν είχαν καταγραφεί στον κατάλογο της Λιμενικής Αρχής. Η ώρα είναι 22.15.Το «Ύδρα» μόλις έχει αποπλεύσει από το λιμάνι του Πειραιά. Στη γέφυρα βρίσκεται ο πλοίαρχος Μόσχος Διαμαντόπουλος,  ο υποπλοίαρχος  Κοτομάτης και στο πηδάλιο  ο ναύτης Βαγγέλης Κιούσης. Οι επιβάτες του τρεχαντηριού βλέπουν ξαφνικά να διαγράφεται στο σκοτάδι η σιλουέτα του ατμόπλοιου, το οποίο αύξανε ταχύτητα εξερχόμενο του λιμανιού και ερχόταν κατά πάνω τους. « Η πλώρα της «Ύδρας» με την ταχύτητα που έπλεε εκτύπησεν, ενεσφηνώθη εις το δεξιόν πλευρόν της πλώρας και κοντά εις την λεγομένην «μάσκαν» του σκάφους. Ένας τρομερός ήχος συνόδευσε την πρόσκρουσιν και ολόκληρον το τρεχαντήρι κυριολεκτικώς συνεκλονίσθη και ανετινάχθη υπέρ την επιφάνειαν δια μίαν στιγμήν…Πολλοί από την βιαιότητα της πρόσκρουσης εξετινάχθησαν εξ αρχής εις την θάλασσαν. Άλλοι ωρμούσαν προς το «Υδράκι» δια να αρπαχθούν από τα εξαρτήματα, άλλοι εκυλίοντο  κάτω. Μέσα εις αυτήν την κόλασιν και με την ίδιαν ταχύτητα ο κυβερνήτης της « Ύδρας» διέταξεν όπισθεν ολοταχώς..».Αυτό ήταν το τραγικό λάθος του καπετάνιου. Προκλήθηκε η βίαιη αποκόλληση του τρεχαντηριού και τα απόνερα που δημιουργήθηκαν έστειλαν το τρεχαντήρι στον πάτο της θάλασσας πολύ γρήγορα, παρασύροντας πολλούς από τους επιβάτες του. «Το όπισθεν ολοταχώς και η βιαία αποκόλλησις του πλοίου από την «Ανάστασιν» επιτάχυνε την καταπόντησίν της δευτέρας. Ήτο δυνατόν ακόμη και με την επιτόπου στάσιν της «Ύδρας» να ημπορέσουν πολλοί από τους ναυαγούς να διασωθούν πηδώντες επ’ αυτής, όπως μερικοί έπραξαν κατά την ολιγόστιγμον σφήνωσιν. Ένας εκ των σωθέντων δια του τρόπου αυτού ήτο και ο υιός του κυβερνήτου της «Ανάστασις», όστις με το φανάρι εις τας χείρας εγάντζωσε ένα εξάρτημα της «Ύδρας» και επήδησε κατόπιν εντός αυτής…». Δεν είχαν όμως την ίδια τύχη  η 50χρονη σύζυγος του κυβερνήτη, Ευαγγελία Λεούση, και η 10χρονη κόρη τους, Σταματίνα,  που ανασύρθηκαν νεκρές. Η σύγκρουση των πλοίων, έγινε αντιληπτή από τους θαμώνες των νυχτερινών κέντρων της παραλίας, λόγω της μικρής απόστασης από την ακτή ( 300 μέτρα). Από τους πρώτους που έσπευσαν να παράσχουν βοήθεια, ήταν ο ιδιοκτήτης γνωστού, τότε, κέντρου διασκέδασης, κοντά 




στο Βασιλικό περίπτερο, ο Μανώλης Παρλαμάς, ο οποίος με την βενζινάκατό του «Χαρίτσα», έφτασε πολύ γρήγορα στον τόπο του ατυχήματος και επιδόθηκε στη διάσωση των ναυαγών. Το «Ύδρα» έριξε στη θάλασσα δυο βάρκες για να συνδράμουν το έργο διάσωσης, αλλά βυθίστηκαν αμέσως, λόγω της κακής συντήρησης. Η πολύνεκρη τραγωδία έγινε τραγούδι με τίτλο: «Οι αδικοπνιγμένοι», σε στίχους, και εκτέλεση Κ. Ρούκουνα. Το τραγούδι έγινε δίσκος. Σύντομα όμως αποσύρθηκε από την κυκλοφορία έπειτα από αίτημα της πλοιοκτήτριας εταιρείας, που θεωρούσε ότι δυσφημιζόταν από αυτό.   

Δυό καπετάνιοι κάνανε 

μεγάλη απροσεξία  

και τόσος κόσμος πνίγηκε 

χωρίς καμιά αιτία. 

Κοσμάκη δώστε προσοχή 

ν’ ακούστε τα χαμπάρια

απόξω από τον Πειραιά

τράκαραν δυό καράβια

το ένα το «Ανάστασις»

το άλλο το «Υδράκι»

απέναντι στου Παρλαμά

σκορπίσαν το φαρμάκι.

Σκεφτείται τώρα βρε παιδιά 

με κλάματα να κράζουν

γυναίκες άντρες και παιδιά

σώστε μας να φωνάζουν.

Έτσι τους ήτανε γραφτό 

άδικα να πνιγούνε

κι όσοι τους περιμένανε.

στα μαύρα να ντυθούνε.  

                                                                                                      






 Γιάννης Λακούτσης