Αλλαγή ώρας: Πότε εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, του Γιάννη Λακούτση

Αλλαγή  ώρας: Πότε εφαρμόστηκε  για  πρώτη  φορά  στην  Ελλάδα.

Στις  15  Ιουλίου  1916  με  το Βασιλικό  Διάταγμα  της  27^ης  Ιουνίου  1916 / ΦΕΚ 120, τα ρολόγια  τέθηκαν  25  λεπτά μπροστά:  « Το  Β. Διάταγμα  της  27  Ιουνίου θα  εφαρμοσθή  καθ’  όλην  την  Ελλάδα,  εις  την  οποίαν  ο  χρόνος  θα  μετρήται  εφεξής  δια  της  καλουμένης  Διεθνούς  ώρας  της  Ανατολικής  Ευρώπης.  Η  ώρα αύτη  θα  υπερέχη  κατά  δύο  ολοκλήρους  ώρας  της  εν  χρήσει  παρά  τοις Άγγλοις.  Συμφώνως  προς  το  Διάταγμα  τούτο  όλαι  αι  δημόσιαι  και  ιδιωτικαί  λειτουργίαι  μετακινούνται  κατά  25’…» ( εφημ.  ΑΘΗΝΑΙ  15 Ιουλίου 1916).

Η θερινή ώρα  έχει  καθιερωθεί με  βασικό επιχείρημα  την  εξοικονόμηση  ενέργειας,  αλλά  και  την  αποφυγή  τροχαίων  

ατυχημάτων.  Ωστόσο  νεότερες  έρευνες  δείχνουν  ότι  η  σύγχρονη  τεχνολογία  και    ιδιαίτερα  η  ψηφιοποίηση  εξοικονομεί πολύ  περισσότερη  ενέργεια  από  μια  αλλαγή  ώρας.  Το 2018  το  Ευρωπαϊκό  Κοινοβούλιο  υιοθέτησε  ψήφισμα  υπέρ  της  κατάργησης  της  θερινής  ώρας,  με  το επιχείρημα  ότι  πλήττει  εκτός  της  ανθρώπινης  υγείας,  τη  γεωργία,  αλλά  και  την οδική  ασφάλεια.  Αυτή η  μετάβαση  στη  θερινή  ώρα  προβλέπεται  να  είναι  η  τελευταία  για  τις  χώρες  της  Ευρωπαϊκής  Ένωσης  που  επιθυμούν  να  την  διατηρήσουν,  σύμφωνα  με  απόφαση  του  Ευρωπαϊκού  Κοινοβουλίου.  Οι  χώρες  που  επιθυμούν    μόνιμη  επιστροφή  στη  χειμερινή  ώρα  θα  έχουν  τη  δυνατότητα να  το  κάνουν  επίσης  για  τελευταία  φορά,  την  τελευταία  Κυριακή  του  Οκτωβρίου 2021.Το  θέμα  ωστόσο  παραμένει  στάσιμο,  λόγω  της  πανδημίας,  με  τις  περισσότερες  χώρες  να  μην  έχουν  ξεκαθαρίσει  τις  προθέσεις  τους. 

Στην  Ελλάδα  η  θερινή  ώρα  εφαρμόστηκε  για  πρώτη  φορά,  δοκιμαστικά,  το 1932  και  συγκεκριμένα  από  τις  6  Ιουλίου  μέχρι  την  1^η  Σεπτεμβρίου  όπου  τα ρολόγια  είχαν  τεθεί  μία  ώρα  μπροστά.  «Απόψε  το  μεσονύκτιον»,  έγραφε  η  Βραδυνή  στις  5  Ιουλίου  1932, 

« ενώ  το  ωρολόγιον  της  Μητροπόλεως  θα σημαίνει  μεσονύκτιον,  όλοι  θα  στρέψωμεν  τους  δείκτας  των  ωρολογίων  μας  κατά  μίαν  ώραν  προς  τα  εμπρός.  Ούτω  θα  γηράσωμεν  κατά  μίαν  ώραν  χωρίς  και  να  την  απολαύσωμεν,  θ’  αποκτήσωμεν  μιας  ώρας  πείραν  και  θα  πληρώσωμεν  φευ!  Τα  χρέη  μας  κατά  μίαν  ώραν  ενωρίτερον…». 

Η προσπάθεια  αυτή  εγκαταλείφθηκε  για  να  επανέλθει  το  1952,  ( 1 Ιουλίου- 1 Νοεμβρίου).  Αλλά  εγκαταλείφθηκε  εκ  νέου,  επειδή  δεν  πρόσφερε  τα  αναμενόμενα  στην  εξοικονόμηση  ηλεκτρικής  ενέργειας,  σύμφωνα  με  έκθεση  της Ηλεκτρικής  Εταιρείας  Αθηνών- Πειραιώς. Έτσι  ενημέρωσε  το  ΕΜΠΡΟΣ  τους  αναγνώστες  του  την  1^η  Νοεμβρίου  1952:  « Η  περίφημη  θερινή  ώρα  με  την  οποίαν  τόσο  μας  ταλαιπώρησεν  η  Κυβέρνησις  του  Κέντρου,  κατηργήθη  από  τα μεσάνυκτα  χθες  οριστικώς». 

Ποια  είναι, όμως,  η  « σωστή» ώρα,  η  χειμερινή  ή  η θερινή; Η «σωστή» είναι  η  χειμερινή  γιατί είναι  η  ηλιακή  ώρα.  Αυτή  που  συμβαδίζει  με  το φως  του ήλιου. Στην  Ελλάδα  όπως  και  στο  σύνολο  της  Ευρωπαϊκής  Ένωσης  το  μέτρο  αλλαγής της  ώρας  εφαρμόζεται  ανελλιπώς  από  το 1975.  Σήμερα  οι  χώρες  που  χρησιμοποιούν  τη  θερινή  ώρα  αποτελούν  μειοψηφία  καθώς,  σχεδόν,  όλες  οι  Ασιατικές  και  Αφρικανικές  χώρες  δεν  συμμετέχουν.                                                                                                                                                                                  

Παρακάτω  ένα  στιχούργημα από  αυτά  με  τα  οποία  «ντύνονταν» τα  ρεπορτάζ  του  Τύπου  της  εποχής.

Η ΩΡΑ

Όπως  το  έχετε  ακουστά / η  ώρα, πάει  σήμερα  μια  ώρα  πιο  μπροστά / σ’  ολόκληρη  τη  χώρα / για  να  εγκαινιάσωμε  τη θερινή  την ώρα! / Λαμπρό  το  μέτρο  φίλοι  μου  και  γενικώς  θ’  αρέση / κι’  ίσως  μας  δώση  όνειρα  κατά  πολύ  γλυκύτερα… /  Έτσι  και  η  κυβέρνησις  του  Βενιζέλου, αν  πέση / θα  πέση  οπωσδήποτε μια  ώρα  ενωρίτερα. (ΕΜΠΡΟΣ 1 /7/1952).

 

 Γιάννης Λακούτσης