Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2014

Σελίδες της ιστορίας μας από τους μικρασιάτες Έλληνες σε έκθεση φωτογραφίας στη Νέα Μάκρη

Της Μυρσίνης Σαμαρά


    Λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα λειτουργεί, από τις 31 Αυγούστου, μια έκθεση φωτογραφίας με θέμα: «Νέα Μάκρη: Η ανάπτυξη ενός προσφυγικού οικισμού».
    Σ’ ένα διώροφο κτίριο, πρώην κατοικία της οικ. Τριανταφυλλόπουλου, όπου στεγάζονται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μακρηνών και Λιβισιανών (Μάκρη και Λιβίσι Μ. Ασίας, απέναντι από τη Ρόδο) και το Ιστορικό - Λαογραφικό Μουσείο Ν. Μάκρης Αττικής, ο επισκέπτης ακολουθεί από το ισόγειο την εσωτερική σκάλα για να φτάσει στον πρώτο όροφο στην Έκθεση.

            Εκεί  μπορεί να δει εξαιρετικές φωτογραφίες και να διαβάσει, στα συνοπτικά κείμενα που τις συνοδεύουν, την ιστορία ανάπτυξης του προσφυγικού οικισμού,  διάφορες αποφάσεις και ψηφίσματα, κείμενα του Μοργκεντάου πρώτου Προέδρου της ΕΑΠ (Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, 1923), αφηγήσεις και απομνημονεύματα προσφύγων και άλλες σημαντικές καταγραφές που συνοψίζουν τη ζωή και την οργάνωση των προσφύγων στη νέα τους πατρίδα, τη Νέα Μάκρη.

O επισκέπτης που περιηγείται το ιστορικό υλικό σε δύο αίθουσες, προσλαμβάνει τις καλοδιαλεγμένες και μεστές πληροφορίες και την αίσθηση της βιωμένης περιπέτειας του νεοέλληνα κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες: προσφυγιά, φτώχεια, απουσία άμεσης κρατικής μέριμνας για στέγαση και περίθαλψη. Κυρίως, αντιλαμβάνεται τον αγώνα και την πεισματική επιμονή του ανθρώπου - πρόσφυγα για την αποκατάστασή του, προσωπική και κοινοτική με σκοπό την προκοπή. Τον αγώνα να συγκροτήσει από την αρχή τη μορφή και την ουσία της προηγούμενης διαβίωσής του και ακόμη καλύτερα, ξεκινώντας από την οργάνωση του οικισμού. Έτσι εξηγείται και η στροφή των προσφύγων στο εμπόριο, στη μόρφωση, στις επιστήμες αλλά και στην ευεργεσία. (Από τον αγώνα αυτό διαλέξαμε και τις φωτογραφίες:

 1)Το εργοστάσιο πορσελάνης, (υπάρχει μέχρι σήμερα αλλά είναι αναξιοποίητο), το οποίο προμήθευε υλικό για τους στύλους της Εταιρίας Ηλεκτροδότησης, επιχείρηση του Χ. Τριανταφυλλόπουλου. 

2)Οι γυναίκες  σε υπαίθριο χώρο εκπαιδεύονται στο Κέντρο ραπτικής και κεντημάτων, με τις χαρακτηριστικές μηχανές Σίγγερ και 3) Ο επετειακός εορτασμός της εθνικής μνήμης από τους κατοίκους του οικισμού Μακρηνών και Λιβισιανών, (εδώ, στην 25η Μαρτίου).

Φεύγοντας, μεγάλοι και μικροί, σίγουρα έχουν μάθει κάτι περισσότερο κάτι ωφελιμότερο για τη νεοελληνική ιστορία του τόπου μας στον 20ό αιώνα.
Διεύθυνση: Λεωφόρος Μαραθώνος, Νέα Μάκρη (απέναντι από τον ναό Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης). Λειτουργεί κάθε Κυριακή 10.00 -12.30 το πρωί και για αρκετό καιρό ακόμη. Για εκπαιδευτική επίσκεψη, μετά από συνεννόηση, στα τηλ. 6977864855 και 6937850294.                       


Εξ αφορμής
Αφορμή για να γραφεί αυτό το άρθρο ήταν η ομοιότητα και ο παραλληλισμός των δύο φωτογραφιών που προτάσσουμε (από τον οικισμό Μεταλλεία, στο Ηλιόκαστρο και τον οικισμό Ν. Μάκρης).
 Σε δύο διαφορετικούς «αυτενεργούμενους» οικισμούς,  ο τρόπος οικονομικής επιβίωσης σπρώχνει τις γυναίκες, εκτός από το χωράφι και το νοικοκυριό, στην εύρεση μιας άλλης παραγωγικής και αποδοτικής ασχολίας. Ένα θέμα καθόλου δευτερεύον αλλά άξιο καταγραφής και διάσωσης ολόκληρης αυτής της Κοινωνικής Ενότητας, όπως για παράδειγμα, στο αρχειακό και εκθεσιακό υλικό ενός Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου.

Η τύχη των Αλλοτινών Πατρίδων

Το άρθρο αυτό ανέβαλα συνεχώς να το δημοσιεύσω, από τις 31 Αυγούστου που έγιναν τα εγκαίνια της φωτογραφικής έκθεσης. Η σύμπτωση των γεγονότων, όμως, το έφερε να έπεται, σαν το σχήμα πρωθύστερο, της μεγάλης είδησης: Στο σφυρί το χωριό Λε(ι)βίσι της Μ. Ασίας.
Αν και η έκφραση «στο σφυρί», έχει τη δική της βαρύτητα, η πραγματικότητα έχει τις δικές της όψεις. Βρισκόμαστε σε μια ειδησεογραφία και  αρθρογραφία που στις μέρες μας είναι ταχύτατη και καταιγιστική.
 Στο άρθρο που αναρτήσατε, η  Δέσποινα  Δαμιανού, Πρόεδρος του Συλλόγου Μακρηνών – Λιβισιανών,  αναφέρεται σε πολλές πτυχές του θέματος. Επίσης, στο άρθρο της “Λεβίσι- Ευκαιρία για ξεπούλημα… “ που θα το βρείτε στο mikrasiatis.gr καταγράφει το ενδιαφέρον των προσφύγων και τις ενέργειές τους για τα σπίτια τους  που άφησαν πίσω.

Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Μυρσίνη Σαμαρά