Παρασκευή 3 Ιουνίου 2011

Κατʼ οίκον εγκλεισμός

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΣΑΠΗ*

Εδώ και μήνες η κυβέρνηση έχει διακόψει μια οφειλόμενη πενιχρή οικονομική ενίσχυση στα Κέντρα εκπαίδευσης και υποστήριξης ατόμων με ψυχικές και σωματικές αναπηρίες, με διαδικαστικά προσχήματα, τα οποία οξύνθηκαν από την κατάργηση των νομαρχιών και την ανάληψη των αρμοδιοτήτων τους από τις περιφέρειες. Εδώ και μήνες το έργο των φορέων αυτών στηρίζουν οι εργαζόμενοι δουλεύοντας χωρίς να εισπράττουν τους μισθούς τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται στις συνθήκες διαβίωσης τους. Εδώ και μήνες διεξάγεται από τους εργαζόμενους, τους γονείς των παιδιών με ειδικές ανάγκες και ομάδες υποστήριξης τους ένας αγώνας για να αποτραπεί η διακοπή λειτουργίας των εκπαιδευτικών κέντρων και των ιδρυμάτων αυτών, γεγονός το οποίο θα σημάνει την καταδίκη των παιδιών με αναπηρία στον κατʼ οίκον εγκλεισμό τους. Εδώ και μήνες, αυτή η κυβέρνηση, η οποία αυξάνει τα έξοδα λειτουργίας της, μειώνοντας μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές, διαγράφει άλλη μια κοινωνική δαπάνη επιβάλλοντας ένα νέο Καιάδα για κάποια παιδιά αυτής της χώρας και καταπατώντας το βασικό τους δικαίωμα στην ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική ζωή. Με πρώτα
θύματα, βέβαια, τα παιδιά των οικονομικά αδύναμων οικογενειών.

Σήμερα λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα 31 μη κερδοσκοπικά ιδρύματα τα οποία προσφέρουν εκπαίδευση, περίθαλψη και δημιουργική απασχόληση σε 15.000 παιδιά με ψυχικές και σωματικές αναπηρίες. Όλα μαζί τα ιδρύματα αυτά, έχουν ετήσιο προϋπολογισμό της τάξης των 40 εκατ. ευρώ με τον οποίο καλύπτουν τα λειτουργικά έξοδα και τους μισθούς 1.378 εργαζομένων. Η λειτουργία των ιδρυμάτων αυτών καλύπτεται οικονομικά από δωρεές και χορηγίες, ενώ 20 από αυτά τα ιδρύματα, τα οποία πληρούν κάποιες προβλεπόμενες από σχετικό νόμο προϋποθέσεις, επιχορηγούνται από το κράτος με ένα ποσό της τάξης των 8 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο. Αυτό το ποσό αρνείται να χορηγήσει η κυβέρνηση από την αρχή του χρόνου, όπως όφειλε αν τηρούσε τον νόμο. Αν δεν ήταν, δηλαδή, έκνομη, όπως λένε οι υπουργοί της για πολλές άλλες περιπτώσεις, πλην των ιδίων. Αυτό είναι το γεγονός, το οποίο στις συνθήκες της γενικευμένης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που έχει δημιουργήσει η κυβερνητική πολιτική θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα από τα πολλά παρόμοια γεγονότα περικοπής κοινωνικών δαπανών. Επειδή, όμως, αφορά συγκεκριμένα άτομα με συγκεκριμένα προβλήματα, το γεγονός έχει ιδιαίτερη πολιτική σημασία.

Η αναπηρία είναι πρωτίστως παράγωγο της κοινωνικής οργάνωσης και δευτερευόντως προσωπικός περιορισμός ή ατομική κατάσταση του κάθε ανθρώπου χωριστά. Όπως πολυάριθμες έρευνες έχουν δείξει, οι άνθρωποι βιώνουν την αναπηρία πρώτα απʼ όλα μέσα από εμπειρίες κοινωνικών περιορισμών σε έναν κόσμο που έχει οργανωθεί για μη ανάπηρους και, δευτερευόντως, από το γεγονός ότι είναι άνθρωποι με κάποια αναπηρία. Η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, όμως, θεωρεί την αναπηρία ατομικό πρόβλημα, πρόβλημα ασθένειας και προσωπικής δυστυχίας, το οποίο επιδέχεται ατομικές - ιατρικές ή φιλανθρωπικές - λύσεις, σε μια αγορά υπηρεσιών υγείας και περίθαλψης ή κατʼ οίκον εγκλεισμού σε μια λογική Μεσαίωνα. Αυτές ακριβώς τις επιλογές προωθεί η κυβέρνηση, αρνούμενη να επιχορηγήσει τα ιδρύματα εκπαίδευσης και υποστήριξης ατόμων με αναπηρίες. Πολιτικές επιλογές, οι οποίες μας αφορούν άμεσα, γιʼ αυτό οφείλουμε να αντιδράσουμε. Κατʼ αρχήν συμβάλλοντας στην άρση του επικοινωνιακού αποκλεισμού και στη ανάδειξη του προβλήματος, συνυπογράφοντας το αίτημα να συζητηθεί στη Βουλή η κυβερνητική πολιτική για τους ανθρώπους με αναπηρίες (το έντυπο συλλογής υπογραφών υπάρχει στην ιστοσελίδα www.noesi.gr/icare).

*Ο Δημήτρης Χασάπης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

avgi