Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Παιδεία

Του Βασίλη Γκάτσου
Στο μπλοκ Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Ερμιόνης μας μεταφέρει η κυρία Βασιλάκη ένα εκπληκτικό άρθρο για την παιδεία, και όχι την εκπαίδευση, στην Φιλανδία.
Εμείς όμως έχουμε στο Λύκειο Κρανιδίου σεισμογράφο, θέρμοϋδροβροχονερογράφο, ραδιενεργογράφο, ανεμογράφο και δεν ξέρω τι άλλη συσκευή που μας προσανατολίζει στο βίο μας. Αυτοί εκεί πάνω έχουνε;

Και αφού καθημερινά διατυμπανίζουμε ότι όλα είναι θέμα παιδείας, πρέπει να δεχθούμε ότι η παιδεία μας χρόνια τώρα, εννοώ δεκάδες χρόνια, πάει από το κακό στο χειρότερο. Και σε αυτό δεν μπορεί να μη πρωτοστατεί η σχολική παιδεία, δηλαδή το μέρος αυτό της παιδείας που προσφέρεται στο σχολείο. Θα ήταν οξύμωρο με τέτοια, υποτίθεται, τέλεια σχολική παιδεία να παράγεται κοινωνία από την ανάποδη.
Αρκετοί ωραιογράφοι του τόπου μας μιλάνε για τα παλιά τα χρόνια και τους δασκάλους και τις θαυμαστές διδασκαλίες τους και σε αυτή την γραφή παρασυρόμαστε ενίοτε όλοι λόγω παιδικών αναμνήσεων.

Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Μέχρι τα μέσα του 20ου δεκάδες μαρτυρίες υπενθυμίζουν ότι τα σχολεία έφταναν μερικές φορές να είναι τόπος μαρτυρίου για τους μαθητές. Στην έξοχη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμιόνης ανοίχτε βιβλία της Ύδρας κυρίως του Καραμήτσου που τα λέει έξω από τα δόντια, και θα διαβάσετε το τι τράβαγαν τότε οι μικροί υδραίοι μαθητές.
Και εγώ και οι συμμαθητές μου, πόσο μάλλον οι προηγούμενοι, περάσαμε ένα δημοτικό σχολείο Ερμιόνης επιεικώς τρέμοντας χωρίς να υπάρχει λόγος, όχι κατ’ ανάγκη από τους δασκάλους της κάθε τάξης. Και δεν κατάλαβα ποτέ γιατί έπρεπε να περάσουμε αυτή τη διαδικασία στο Δημοτικό Σχολείο Ερμιόνης. Γράμματα μαθαίναμε, αλλά η ψυχή μας έτρεμε και το καλύτερο μάθημα ήταν το διάλυμα. Ήταν σχολεία κρατικής επιβολής ιδεολογίας και ιδεοληψίας και πιστεύω ότι ο πραγματικός χώρος παιδείας ήταν τα σπίτια μας, τα σόγια μας, η γειτονιά, το χωριό. Και αυτό συνεχίστηκε και στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου. Αντίθετα, μπορεί να μη πολυθέλαμε τον εκκλησιασμό και ιδιαίτερα το κατηχητικό, αλλά σε αυτούς τους χώρους αισθανόμαστε συντροφικά και γαλήνια κάτι που χάλαγε όχι από τους ιερείς και τους κατηχητές αλλά από την εποπτεία και την επιτήρηση του σχολείου. Επαναλαμβάνω ότι μαθαίναμε πολύ καλά γράμματα, αλλά για μένα δεν ήταν χώροι παιδείας εκτός φωτεινών εξαιρέσεων. Όλα τα πράγματα έχουν διάφορες όψεις και δεν πρέπει να τα εξωραΐζουμε. Το ίδιο συμβαίνει και με τα γεγονότα της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου. Αν όλα αυτά τα βλέπουμε μονοσήμαντα τότε πολύ καλά οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση, της μη χώρας δηλαδή.

Έρρωσθε,

Βασίλης Γκάτσος