Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2010

Βασίλης Γκάτσος. Σχετικά με τις «γούβες» του Μπιστιού

Πληροφορίες σχετικά με τις «γούβες» του Μπιστιού και με τυχόν σύστημα πυρόσβεσης:

1). Οι γούβες είναι στην πραγματικότητα αρχαίες στέρνες (άγνωστο πόσες από αυτές έχουν σχέση με την αρχαία Ερμιόνη ή με το κάστρο του Μπιστιού που είναι δημιούργημα των αρχών της Βυζαντινής Εποχής). Ονομάστηκαν από το λαό «γούβες» γιατί εκεί έριχναν τα ρούχα, τα στρώματα, σκεύη, κ.λ.π. των αρρώστων και των πεθαμένων. Πολλές από αυτές έτσι γέμισαν και όχι με μπάζια. Ορατές είναι γύρω στις 9 και οι θέσης τους σημειώνονται σε ένα σχέδιο που περιλαμβάνω σε ένα βιβλίο μου. Υπάρχουν ασφαλώς και άλλες που είναι πλήρως καλυμμένες. Το «πηγάδι» της Πλατείας είναι στην ουσία βαθιά στέρνα η οποία δεχόταν τα νερά δρόμων και αυλών και όχι τα καθαρά νερά από οροφές και ταράτσες. Εξαιρετική είναι η εσωτερική επίστρωση στις στέρνες που τις κάνει ακόμη και σήμερα να είναι στεγανές.
Η ανάδειξή τους θα ήταν ίσως επιθυμητή, αλλά επικίνδυνη. Όταν είμαστε μικροί ο φόβος των γονέων μας ήταν μήπως, παίζοντας στο Μπίστι, πέσουμε μέσα σε καμιά γούβα, γιατί ιδιαίτερα το χειμώνα δεν φαίνονταν μέσα στα χορτάρια.
Μπορούν όμως να καθαριστούν από τα μπάζια μέχρι βάθους που δεν δημιουργούν κίνδυνο, π. χ. μισό μέτρο, να αναδειχθεί το στόμιό τους και να περιφραχθεί με έναν ξύλινο καλαίσθητο σηκό. Δεν ξέρω όμως αν αυτή η ανάδειξη θα προσφέρει κάτι, ή θα αφαιρέσει κάτι από την φυσικότητα του τοπίου. Για παράδειγμα η ‘επισκευή’ του μύλου του Μπιστιού ουσιαστικά δημιούργησε ένα καινούργιο αισθητικά μύλο, τελείως διάφορο από το ερείπιο. Το σωστό θα ήταν η αποκατάσταση του ερειπίου, δηλαδή η κατόπιν μελέτης παρέμβαση, ώστε να γίνονταν με σεβασμό μόνο εργασίες στήριξης και ενίσχυσης. Θα ήταν ακριβώς το παλιό ερείπιο (σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής μύλου) με σωστικές επισκευές όπως αυτές γίνονται στα κάστρα. Αλλά τα έργα του μύλου χάλασαν και το γύρω τοπίο, καταστράφηκε ο μικρός κυκλικός περίβολος λίθων στη βορινή αλάνα, ισοπεδώθηκαν βράχια για να γίνουν τα εγκαίνια, ρίχτηκε χαλίκι που ακόμη εκεί μένει. Να λείπουνε τέτοια έργα αντιαισθητικής στο Μπίστι.
2). Την δεκαετία του 1970, αν δεν κάνω λάθος, η Κοινότητα έφτιαξε σύστημα πυρόσβεσης με γλυκό νερό από το δίκτυο Ερμιόνης. Πέρασε υπογείως μεγάλους χαλύβδινους σωλήνες και άπλωσε δίκτυο μέχρι τον μύλο. Κατά την εκσκαφή διαλύθηκαν βράχια, κόπηκαν ίσως θαμμένα αρχαία μπλόκια, τείχη κ.λ.π. που ήταν απείραχτα αιώνες. Ανεπίτρεπτο για χώρο τόσο λεπτής αισθητικής όπου και μια πέτρα να αλλάξει θέση, ενοχλεί. Αν και αρχαιολογικός χώρος έγιναν αυτά τα έργα, αλλά ποτέ δεν ολοκληρώθηκαν, ούτε καν δοκιμάστηκαν (ευτυχώς και δεν χρειάστηκαν). Άρα αν υπάρξει πυρόσβεση, πρέπει απολύτως να σεβαστεί την αισθητική του τοπίου την οποία μην περιμένετε να την σεβαστεί ο κατασκευαστής του έργου αν δεν έχει δέσμευση ακριβή. Επίσης καμιά πυρόσβεση δεν είναι αποτελεσματική αν δεν γίνεται ετησίως πλήρης αποψίλωση, πράγμα που τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια τηρεί με θρησκευτική ευλάβεια ο Δήμος μας.
Το Μπίστι είναι η μισή Ερμιόνη. Η άλλη μισή είναι το Μπίστι.

Έρρωσθε,
Βασίλης Γκάτσος
04-02-2010