Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010

ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ Η πρώτη πράσινη πρωτεύουσα της Ευρώπης

Εντυπωσιακά είναι όσα έχουν γίνει και ακόμα πιο εντυπωσιακά όσα θα ακολουθήσουν  στη Στοκχόλμη, την πόλη που επάξια πήρε τον τίτλο της πράσινης πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2010.Γεωθερμία, κομποστοποίηση, βιοκλιματικά σπίτια, βιοκαύσιμα, πράσινες γειτονιές, ΑΠΕ... Λέξεις ακατάληπτες ή ακόμα και άγνωστες σε πολλούς στη χώρα μας. Αντιθέτως, στην πρωτεύουσα της Σουηδίας αποτελούν καθημερινότητα. Ετσι, ενώ η Ελλάδα μαθαίνει ακόμα την ανακύκλωση (την προηγούμενη εβδομάδα έκανα σαφάρι για να βρω πού θα δώσω τον παλιό μου υπολογιστή), η Στοκχόλμη έχει περάσει στη βιώσιμη ανάπτυξη. Σε αυτό που προσδιορίζεται διεθνώς με τη λέξη «sustainability». Με άλλα λόγια, στόχος είναι η ανάπτυξη (οικονομική, αστική ή άλλη), πάντα όμως με την παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.Και αν αυτά μοιάζουν με όνειρα θερινής νυκτός, οι μαρτυρίες αποδεικνύουν ότι πρόκειται για απτή

πραγματικότητα: «Λατρεύω το τζόγκινγκ, το κολύμπι στη θάλασσα, το πατινάζ στον πάγο, το σκι και το καγιάκ. Το πιο σημαντικό; Ολα αυτά μπορώ να τα κάνω μέσα στην πόλη μου». Η Σάρλοτ Στάνερ ποζάρει με πλατύ χαμόγελο και αθλητικά ρούχα για το πράσινο φυλλάδιο της Στοκχόλμης, που εκδόθηκε με αφορμή τη βράβευση της πόλης. Στο διάλειμμά της από τη δημόσια υπηρεσία όπου δουλεύει, προετοιμάζεται για τον τοπικό μαραθώνιο. Ζει και εργάζεται στη Στοκχόλμη και μου μιλάει για τη ζωή στη σκανδιναβική πόλη: «Ενα από τα πιο σημαντικά μέτρα ήταν η επιβολή διοδίων για την είσοδο στο κέντρο. Βέβαια, οι κάτοικοι της χώρας της Volvo και της Saab δεν ήταν έτοιμοι να αφήσουν τα Ι.Χ. τους». Τελικά, η σχετική ενημερωτική καμπάνια πέτυχε την ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Μέσα σε δύο χρόνια η κίνηση στην πόλη μειώθηκε κατά 16%.
«Αν χρησιμοποιούσα το αυτοκίνητό μου, θα σπαταλούσα χρόνο και χρήμα. Παράλληλα, αγοράζοντας ένα οικολογικό αμάξι, έχω φορολογικές ελαφρύνσεις (το ίδιο ισχύει και για τα φωτοβολταϊκά). Επίσης, όλα τα δημόσια μέσα μεταφοράς και τα ταξί κινούνται με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)», μου λέει ο Πίτερ Γκούσταφσον, project manager εταιρείας πληροφορικής, μιλώντας για τη δική του καθημερινότητα. Από τους πιο σημαντικούς στόχους της πόλης είναι η αποδέσμευσή της από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050. Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι το 95% των κατοίκων ζουν σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από δημό-σιους χώρους πρασίνου είναι ένα στοιχείο που αυξάνει το βιοτικό τους επίπεδο. Σε αυτό συμβάλλουν και οι υπόλοιποι λόγοι για τους οποίους η Στοκχόλμη επιλέχθηκε ως πράσινη πρωτεύουσα: η ποιότητα του θαλασσινού νερού, η μείωση της ηχορύπανσης, η ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της οικολογίας, οι καινούργιες παρα-λίες, το υψηλό ποσοστό ανακύκλωσης, ειδικά των λυμάτων, και το υπόγειο σύστημα για τη μεταφορά των απορριμμάτων.
«Εχω ταξιδέψει αρκετά και μπορώ να πω ότι η Στοκχόλμη είναι ιδιαίτερα πράσινη πόλη: Εχει περίπου 1.000 πάρκα, που καλύπτουν το 30% της έκτασής της. Το νερό είναι τόσο καθαρό, που μπορείς να κολυμπήσεις ή να ψαρέψεις», αναφέρει ο Πίτερ Γκούσταφσον. Σε αυτό συμβάλλει βέβαια και η απουσία βαριάς βιομηχανίας, αλλά, απ' ό,τι φαίνεται, η προσπάθεια δεν γίνεται μόνο από την πολιτεία. Συμμετέχουν ενεργά και οι πολίτες και οι ιδιωτικές εταιρείες.
Hammarby Sjöstad: Θέρμανση από τα σκουπίδια
«Εχω ζήσει σε διαφορετικές συνοικίες της Στοκχόλμης, αλλά αυτή είναι η καλύτερη. Νιώθεις τον φρέσκο αέρα που έχει η περιοχή. Ολα είναι καινούργια και χτισμένα με φροντίδα», τονίζει ο Πίτερ Γκούσταφσον. Η πράσινη πρωτεύουσα της Ευρώπης έχει λοιπόν και την… πρασινότερη γειτονιά της, τη Hammarby Sjöstad, ένα από τα μεγαλύτερα έργα της πόλης των τελευταίων δεκαετιών. Εκεί όπου κάποτε κατέληγαν τα βιομηχανικά απορρίμματα, σήμερα υπάρχουν 8.000 κατοικίες, που μέχρι το 2010 θα φιλοξενούν 30.000 ενοίκους. Στο συγκεκριμένο συγκρότημα, εκτός από τα περιβαλλοντικά κριτήρια που διαθέτει το κάθε κτίριο, έχει δημιουργηθεί ένα ιδιότυπο μοντέλο διαχείρισης των αποβλήτων, που πλέον ονομάζεται «Μοντέλο Hammarby».
Τα απορρίμματα δεν πηγαίνουν στη χωματερή. Ο Daniel Nylander, κάτοικος του συγκροτήματος, μου εξηγεί: «Πετάμε τα σκουπίδια σε τρεις διαφορετικούς υποδοχείς έξω από τις κατοικίες. Στον πράσινο τα οργανικά, στον μπλε το χαρτί, στον γκρι τα απορρίμματα για καύση. Αυτά μεταφέρονται στον ειδικό χώρο επεξεργασίας μέσω υπόγειων σωλήνων. Ετσι, μειώνεται κατά 60% η ανάγκη για απορριμματοφόρα, ενώ ταυτόχρονα τα σκουπίδια που καίγονται καλύπτουν το 80% των αναγκών μας σε θέρμανση. Τα οργανικά απόβλητα, ό,τι δεν θα φάμε δηλαδή από το πιάτο μας, παράγουν τον ηλεκτρισμό μας».
Το «Μοντέλο Hammarby» βασίζεται στη σύγκλιση των τεχνικών συστημάτων παροχών (ενέργειας, αποχέτευσης και ύδρευσης). Παρότι το συγκρότημα δεν είναι εντυπωσιακό εξωτερικά, μόνο μέσα στο 2008 το επισκέφτηκαν 10.000 τουρίστες και ερευνητές. Ανθρωποι από όλο τον κόσμο καταφτάνουν για να το δουν, αναπτύσσοντας αυτό που ονομάζεται οικοτουρισμός.
Eco-Stockholm
Κατά παρόμοιο τρόπο, όλη η πόλη ζει οικολογικά. Απ' ό,τι φαίνεται, δεν είναι απλώς μια μόδα ή ένα trend που έχει συνεπάρει τους κατοίκους της. Συνολικά οι ενέργειες που γίνονται έχουν ως αποτέλεσμα ο κάθε κάτοικος της Στοκχόλμης να είναι υπεύθυνος για την έκλυση 50% λιγότερων αερίων του θερμοκη-πίου από τον εθνικό μέσο όρο. Την περιβαλλοντική τους ευαισθησία οι Σουηδοί φαίνεται πως την έχουν υιοθετήσει και στα καθημερινά τους ψώνια. Ιδανικός οδηγός ο πράσινος χάρτης της πόλης (www.stockholmgreenmap.se), με περισσότερες από 213 οικο-καταχωρίσεις. Σε αυτόν θα βρείτε από λεπτομέρειες για εστιατόρια και σούπερ μάρκετ με βιολογικά προϊόντα μέχρι σταθμούς για ποδήλατα και καγιάκ.
Ο Κύκνος είναι το eco-label της Σκανδιναβίας. Με πλήθος αγαθών και υπηρεσιών πιστοποιημένα, μπορείτε να επιλέγετε τη βιώσιμη κατανάλωση (www.svanen.nu). Από την άλλη, και τα ξενοδοχεία συναγωνίζονται όχι μόνο στις τιμές, αλλά και στο ποιο επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον.

ΑΠΟ ΤΗ ΝΙΚΟΛΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ